Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Ολοκληρωτικός τύπος του Κωσύ

''Δεν πρέπει να συγχέεται με το [[ολοκληρωτικό θεώρημα του Κωσύ]].''{{πηγές|27|11|2016}}{{ειδικός}}
Στα [[μαθηματικά]], ο '''ολοκληρωτικός τύπος του Κωσύ''' είναι μία κεντρική πρόταση της [[Μιγαδική ανάλυση|μιγαδικής ανάλυσης]] και πήρε το όνομα της από τον [[Ωγκυστέν-Λουί Κωσύ]]. Εκφράζει το γεγονός ότι η [[oλόμορφη συνάρτηση]] που ορίζεται πάνω σε ένα κλειστό δίσκο, καθορίζεται πλήρως από τις τιμές της στο σύνορο του δίσκου αυτού και παρέχει τους ολοκληρωτικούς τύπους για όλες τις παραγώγους της ολόμορφης συνάρτησης. Ο τύπος του Caucy δείχνει ότι στη μιγαδική ανάλυση «η διαφόριση είναι ισοδύναμη με την ολοκλήρωση», δηλαδή η μιγαδική διαφόριση, όπως και η ολοκλήρωση, συμπεριφέρεται καλά στα [[όρια ομοιόμορφης σύγκλισης]] – ένα αποτέλεσμα που απορρίφθηκε στην [[Ανάλυση πραγματικών συναρτήσεων|πραγματική ανάλυση]].

==Θεώρημα==
Ξεκινάμε με ένα θεώρημα που είναι λιγότερο γενικό από ό, τι μπορούμε πραγματικά να πούμε. Ας υποθέσουμε ότι το <math>U</math> είναι ένα [[Τοπολογικός χώρος|ανοικτό υποσύνολο]] του [[Μιγαδικό επίπεδο|μιγαδικού επιπέδου]] <math>\C</math>, η <math>f : U \to \C</math> είναι μια ολόμορφη συνάρτηση και ο κλειστός δίσκος  ''D'' = { ''z'' : | ''z'' &#x2212; ''z''<sub>0</sub>| ≤ ''r''} περιέχεται πλήρως στο ''U''. Έστω <math>\gamma</math> ο κύκλος που σχηματίζει το [[σύνορο]] του ''D''. Τότε για κάθε α στο [[εσωτερικό]] του ''D'' ισχύει:

<math>f(a) = \frac{1}{2\pi i} \oint_\gamma \frac{f(z)}{z-a}\, dz </math>

όπου το [[Ολοκλήρωμα κλειστής καμπύλης|ολοκλήρωμα της κλειστής καμπύλης]] υπολογίζεται με την θετική φορά (αριστερόστροφα).

Η απόδειξη αυτής της πρότασης βασίζεται στο  [[ολοκληρωτικό θεώρημα του Caucy]] και απαιτεί μόνο, όπως και το θεώρημα,  η ''f''  να έχει [[Μιγαδική παράγωγος|μιγαδική παράγωγο]]. Δεδομένου ότι ο αντίστροφος του παρονομαστή του ολοκληρώματος στον ολοκληρωτικό τύπο του Caucy μπορεί να αναπτυχθεί ως [[δυναμοσειρά]] με  μεταβλητή (''a''&nbsp;&#x2212;&nbsp;''z''<sub>0</sub>) (δηλαδή, όταν ''z''<sub>0</sub>=0, <math>[1+a/z+(a/z)^2+...]/z</math>), προκύπτει ότι οι ολόμορφες συναρτήσεις είναι αναλυτικές. Ειδικότερα, η ''f'' είναι στην πραγματικότητα απείρως διαφορίσιμη, με

<math>f^{(n)}(a) = \frac{n!}{2\pi i} \oint_\gamma \frac{f(z)}{(z-a)^{n+1}}\, dz.</math>

Αυτός ο τύπος αναφέρεται μερικές φορές ως  ''διαφορίσιμος τύπος του Κωσύ''.

Το θεώρημα που αναφέρεται παραπάνω μπορεί να γενικευτεί. Ο κύκλος ''&#x3B3;'' μπορεί να αντικατασταθεί από οποιαδήποτε [[καμπύλη με υπολογίσιμο μήκος]] στο ''U'' η οποία έχει ένα [[Δείκτης στροφής|δείκτη στροφής]] περίπου a. Επιπλέον, όσον αφορά το ολοκληρωτικό θεώρημα του Κωσύ, αρκεί  η ''f''  να είναι ολόμορφη στην ανοικτή περιοχή που περικλείεται από την καμπύλη και συνεχής στη [[κλειστή περιοχή]].

Σημειώστε ότι  κάθε [[Συνέχεια συνάρτησης|συνεχής συνάρτηση]] στο σύνορο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παράγει μια συνάρτηση εντός του συνόρου που να ταιριάζει με το δοσμένο σύνορο της συνάρτησης. Για παράδειγμα, αν βάλουμε στη συνάρτηση, που ορίζεται για |''z''|=1, <math>f(z)=1/z</math> στον ολοκληρωτικό τύπο του Κωσύ, θα πάρουμε 0 για όλα τα σημεία στο εσωτερικό του κύκλου. Στην πραγματικότητα, δίνοντας μόνο το πραγματικό μέρος στο σύνορο της ολόμορφης συνάρτησης είναι αρκετό για να προσδιοριστεί η συνάρτηση από μια φανταστική σταθερά– υπάρχει μόνο ένα φανταστικό μέρος για το σύνορο που αντιστοιχεί στο δοσμένο πραγματικό μέρος, από μια σταθερά.  Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα συνδυασμό από ένα [[Μετασχηματισμός Mobius|μετασχηματισμό Mobius]] και τον [[Τύπος του Stieltjes|αντίστροφο τύπο του Stieltjes]] για την κατασκευή της ολόμορφης συνάρτησης από το πραγματικό μέρος στο σύνορο. Για παράδειγμα, η συνάρτηση <math>f(z)=i-iz</math> έχει πραγματικό μέρος <math>Re(f(z))=Im(z)</math>. Στο μοναδιαίο κύκλο αυτό μπορεί να γραφτεί <math>(i/z-iz)/2</math>.  Χρησιμοποιώντας το μετασχηματισμό Mobius και τον τύπο του Stieltjes κατασκευάζουμε την συνάρτηση μέσα στον κύκλο. Ο όρος ''i/z'' δεν αλλάζει, και βρίσκουμε τη συνάρτηση <math>-iz</math>. Αυτή έχει το σωστό πραγματικό μέρος στο σύνορο και επίσης μας δίνει το αντίστοιχο φανταστικό μέρος, από μια σταθερά, που ονομάζεται ''i''.

==  Σκιαγράφηση απόδειξης ==
Χρησιμοποιώντας το ολοκληρωτικό θεώρημα του Κωσύ, μπορεί κανείς να δείξει ότι το ολοκλήρωμα πάνω από το ''C'' (ή την καμπύλη με υπολογίσιμο μήκος) είναι ίσο με το ίδιο ολοκλήρωμα που παίρνουμε από έναν αυθαίρετα μικρό κύκλο γύρω από το ''a''. Εφόσον η ''f''(''z'') είναι συνεχής, μπορούμε να επιλέξουμε έναν κύκλο αρκετά μικρό για τον οποίον η ''f''(''z'') είναι αυθαίρετα  κοντά στο ''f''(''a''). Από την άλλη πλευρά, το ολοκλήρωμα

<math>\oint_C  \frac{1}{z-a} \,dz = 2 \pi i,</math>

πάνω από οποιονδήποτε κύκλο ''C''  με κέντρο ''a''. Αυτό μπορεί να υπολογιστεί άμεσα, μέσω παραμετροποίησης ([[ολοκλήρωση με αντικατάσταση]]) <math> z(t) = a + \varepsilon e^{it} </math> , όπου 0 ≤ ''t'' ≤ 2''d'' και ''ε'' είναι η [[Ακτίνα (γεωμετρία)|ακτίνα]] του κύκλου.

Αφήνοντας το ''ε'' → 0 παίρνουμε το ζητούμενο αποτέλεσμα

<math>\begin{align}
\left | \frac{1}{2 \pi i} \oint_C \frac{f(z)}{z-a} \,dz  - f(a) \right |
&= \left | \frac{1}{2 \pi i} \oint_C \frac{f(z)-f(a)}{z-a} \,dz \right |\\[.5em]
&= \left | \frac{1}{2\pi i}\int_0^{2\pi}\left(\frac{f(z(t))-f(a)}{\varepsilon\cdot e^{i\cdot t}}\cdot\varepsilon\cdot e^{i\cdot t}i\right )\,dt\right |\\
&\leq \frac{1}{2 \pi} \int_0^{2\pi} \frac{ |f(z(t)) - f(a)| } {\varepsilon} \,\varepsilon\,dt\\[.5em]
&\leq \max_{|z-a|=\varepsilon}|f(z) - f(a)|
\xrightarrow[\varepsilon\to 0]{} 0.
\end{align}</math>

== Παράδειγμα ==
[[Αρχείο:ComplexResiduesExample.png|thumb|320px|Η επιφάνεια του πραγματικού μέρους της συνάρτησης g(z) =z<sup>2</sup>  / (z<sup>2</sup> + 2z +2) και των ανώμαλων σημείων της, με τις κλειστές καμπύλες που περιγράφονται στο κείμενο.]]

Έστω
: <math>g(z)=\frac{z^2}{z^2+2z+2}</math>,
και έστω ''C'' η κλειστή καμπύλη που περιγράφεται από τον |''z''| = 2 (δηλαδή τον κύκλο ακτίνας 2).

Για να βρούμε το ολοκλήρωμα της ''g''(''z'') γύρω από την κλειστή καμπύλη ''C'', πρέπει να γνωρίζουμε τα σημεία ανωμαλίας της ''g''(''z''). Παρατηρήστε ότι μπορούμε να ξαναγράψουμε την ''g'' ως εξής:

: <math>g(z)=\frac{z^2}{(z-z_1)(z-z_2)}</math>

όπου <math>z_1=-1+i,</math> <math>z_2=-1-i.</math>

Έτσι, το ''g'' έχει πόλους στο <math>z_1</math> και <math>z_2</math>. Το μέτρο αυτών των σημείων είναι λιγότερο από 2 και κατά συνέπεια βρίσκονται στο εσωτερικό της κλειστής καμπύλη. Αυτό το ολοκλήρωμα μπορεί να χωριστεί σε δύο μικρότερα ολοκληρώματα σύμφωνα με το [[θεώρημα Caychy-Goursat]], μπορούμε να εκφράσουμε το ολοκλήρωμα γύρω από την κλειστή καμπύλη ως το άθροισμα των ολοκληρωμάτων γύρω απο τα ''z''<sub>1</sub> και ''z''<sub>2</sub> , όπου εκεί η κλειστή καμπύλη είναι ένας μικρός κύκλος γύρω από κάθε πόλο. Θέτωντας αυτές τις κλειστές καμπύλες ''C''<sub>1</sub> γύρω από το ''z''<sub>1</sub> και ''C''<sub>2</sub> γύρω από το ''z''<sub>2</sub>.

Τώρα, κάθε ένα από αυτά τα μικρότερα ολοκληρώματα μπορεί να λυθεί από τον ολοκληρωτικό τύπο του Caucy, αλλά πρώτα πρέπει να ξαναγραφούν για να εφαρμόζεται το θεώρημα. Για το ολοκλήρωμα γύρω από το ''C''<sub>1</sub>, ορίζεται η ''f''<sub>1</sub> ως ''f''<sub>1</sub>(''z'')=(''z''-''z''<sub>1</sub>)''g''(''z'').  Αυτή είναι [[Αναλυτική συνάρτηση|αναλυτική]], εφόσον η κλειστή καμπύλη δεν περιέχει το άλλο σημείο ανωμαλίας. Μπορούμε να απλοποιήσουμε την ''f''<sub>1</sub> ως εξής:

: <math>f_1(z)=\frac{z^2}{z-z_2}</math>

και τώρα

: <math>g(z)=\frac{f_1(z)}{z-z_1}</math>.

Από τον ολοκληρωτικό τύπο του Κωσύ που λέει ότι:

: <math>\oint_C \frac{f_1(z)}{z-a}\, dz=2\pi i\cdot f_1(a)</math>,

μπορούμε να υπολογίσουμε το ολοκλήρωμα ως εξής:

: <math>
  \oint_{C_1} g(z)\,dz
 =\oint_{C_1} \frac{f_1(z)}{z-z_1}\,dz
 =2\pi i\frac{z_1^2}{z_1-z_2}.
</math>

Κάνουμε το ίδιο και για την αλλη κλειστή καμπύλη :

: <math>f_2(z)=\frac{z^2}{z-z_1},</math>
: <math>
  \oint_{C_2} g(z)\,dz
 =\oint_{C_2} \frac{f_2(z)}{z-z_2}\,dz
 =2\pi i\frac{z_2^2}{z_2-z_1}.
</math>

Το ολοκλήρωμα γύρω από την αρχική κλειστή καμπύλη είναι τότε  το άθροισμα αυτών των δύο ολοκληρωμάτων:

: <math>\begin{align}
     \oint_C g(z)\,dz
&{}= \oint_{C_1} g(z)\,dz
   + \oint_{C_2} g(z)\,dz \\[.5em]
&{}= 2\pi i\left(\frac{z_1^2}{z_1-z_2}+\frac{z_2^2}{z_2-z_1}\right) \\[.5em]
&{}= 2\pi i(-2) \\[.3em]
&{}=-4\pi i.
\end{align}</math>

Ένα στοιχειώδες τέχνασμα κάνοντας [[ανάλυση σε απλά κλάσματα]]

: <math>
  \oint_C g(z)dz
 =\oint_C \left(1-\frac{1}{z-z_1}-\frac{1}{z-z_2}\right)dz
 =0-2\pi i-2\pi i
 =-4\pi i
</math>

== Συνέπειες ==
Ο ολοκληρωτικός τύπος έχει ευρείες εφαρμογές. Πρώτον, διευκρινίζει  ότι μια συνάρτηση η οποία είναι ολόμορφη σε ένα ανοιχτό σύνολο είναι στην πραγματικότητα απείρως διαφορίσιμη εκεί. Επιπλέον, είναι μια [[αναλυτική συνάρτηση]], που σημαίνει ότι μπορεί να αναπαρασταθεί ως [[δυναμοσειρά]]. Η απόδειξη αυτού χρησιμοποιεί το [[θεώρημα κυριαρχημένης σύγκλισης]] και τις [[Γεωμετρική σειρά|γεωμετρικές σειρές]] που εφαρμόζεται στο

: <math>f(\zeta) = \frac{1}{2\pi i}\int_C \frac{f(z)}{z-\zeta}\,dz.</math>
 
Ο τύπος επίσης χρησιμοποιείται για να αποδείξει το [[θεώρημα των ολοκληρωτικών υπολοίπων]], το οποίο είναι αποτέλεσμα των [[Μερόμορφη συνάρτηση|μερόμορφων συναρτήσεων]], και ένα σχετικό αποτέλεσμα του [[Πρωτεύον όρισμα|πρωτεύοντος ορίσματος]]. Είναι γνωστό απο το [[θεώρημα του Morera]] ότι το ομοιόμορφο όριο σύγλισης  των ολόμορφων συναρτήσεων είναι ολομορφικό. Αυτό προκύπτει επίσης και από τον ολοκληρωτικό τύπο του Κωσύ. Πράγματι ο τύπος κατέχει το όριο και το ολοκλήρωμα και ως εκ τούτου το ολοκλήρωμα, μπορεί να αναπτυχθεί ως δυναμοσειρά. Επιπρόσθετα, ο ολοκληρωτικός τύπος του Cauchy για τις παραγώγους μεγαλύτερης τάξης δείχνει ότι όλες αυτές οι παράγωγοι συγκλίνουν επίσης ομοιόμορφα.

Ο ανάλογος του ολοκληρωτικού τύπου του Κωσύ, στην πραγματική ανάλυση, είναι ο [[ολοκληρωτικός τύπος Poisson]] για [[Αρμονική συνάρτηση|αρμονικές συναρτήσεις]] και πολλά από τα αποτελέσματα αυτά για τις ολόμορφες συναρτήσεις μεταφέρονται με αυτήν την αναλογία. Κανένα τέτοιο αποτελέσματα, ωστόσο, δεν είναι έγκυρο για τις περισσότερες γενικές τάξεις των διαφορίσιμων ή πραγματικών αναλυτικών συναρτήσεων. Για παράδειγμα, η ύπαρξη της πρώτης παραγώγου μιας πραγματικής συνάρτησης δεν συνεπάγεται την ύπαρξη μεγαλύτερης τάξης παραγώγων, αλλά ειδικότερα ούτε και την  αναλυτικότητα της συνάρτησης. Ομοίως, το ομοιόμορφο όριο σύγκλισης μιας ακολουθίας (πραγματικής) διαφορίσιμων συναρτήσεων ενδέχεται να μην είναι διαφορίσιμο, ή μπορεί να είναι διαφορίσιμο, αλλά με παράγωγο, η οποία δεν είναι το όριο των παραγώγων των στοιχείων της ακολουθίας.

Μια άλλη συνέπεια είναι ότι, αν {{math|1=''f''(''z'') = ∑ ''a''<sub>''n''</sub> ''z''<sup>''n''</sup>}} είναι ολόμορφη στο |''z''| < ''R'' και 0 < ''r'' < ''R'' , τότε οι συντελεστές {{math|''a''<sub>''n''</sub>}} ικανοποιούν την '''ανισότητα του Κωσύ'''.<ref>{{harvnb|Titchmarsh|1939|p=84}}</ref>
:: <math>\displaystyle{|a_n|\le r^{-n} \sup_{|z|=r}|f(z)|.}</math>

== Γενικεύσεις ==
=== Λείες συναρτήσεις ===
Μια εκδοχή του ολοκληρωτικού τύπου του Κωσύ είναι ο [[τύπος Cauchy-Pompeiu]],<ref>{{Cite web|url=http://archive.numdam.org/ARCHIVE/AFST/AFST_1905_2_7_3/AFST_1905_2_7_3_265_0/AFST_1905_2_7_3_265_0.pdf|title=Sur la continuité des fonctions de variables complexes|last=Pompeiu, D. (1905).|first=|date=|website=Annales de la Faculté des Sciences de Toulouse 2 (7 no. 3): 265–315|publisher=|type=pdf|accessdate=}}</ref> που ισχύει επίσης και για [[Λεία συνάρτηση|λείες συναρτήσεις]], καθώς βασίζεται στο [[Θεώρημα του Stokes]]. Έστω D ένας δίσκος στο C και ας υποθέσουμε ότι η ''f'' είναι μία μιγαδική συνάρτηση ''C''<sup>1</sup> στο κλειστό του D. Στη συνέχεια{{Harvard citation|Hörmander|1966|loc=Theorem 1.2.1}}

<math>f(\zeta) = \frac{1}{2\pi i}\int_{\partial D} \frac{f(z) dz}{z-\zeta} - \frac{1}{\pi}\iint_D \frac{\partial f}{\partial \bar{z}}(z) \frac{dx\wedge dy}{z-\zeta}.</math><ref>{{Cite web|url=http://people.math.carleton.ca/~ckfong/S32.pdf|title=http://people.math.carleton.ca/~ckfong/S32.pdf|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=|archive-date=2016-07-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20160702092139/http://people.math.carleton.ca/~ckfong/S32.pdf|url-status=}}</ref>

Μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει αυτόν τον τύπο για να λύσει τις ανομοιογενείς [[εξισώσεις Κωσύ-Ρίμαν]] στο ''D''. Πράγματι, αν η ''φ'' είναι μια συνάρτηση στο ''D'', τότε μια συγκεκριμένη λύση ''f'' της εξίσωσης είναι ολόμορφη συνάρτηση εξωτερικά από τον φορέα ''μ''. Επιπλέον, αν σε ένα ανοιχτό σύνολο ''D'',

<math>d\mu = \frac{1}{2\pi i}\phi \, dz\wedge d\bar{z}</math>

για κάποιο ''φ'' ∈ ''C<sup>k</sup>''(''D'') (''k''&nbsp;≥&nbsp;1), τότε <math>f(\zeta,\bar{\zeta})</math> είναι επίσης ''C<sup>k</sup>''(''D'') και ικανοποιεί την εξίσωση

<math>\frac{\partial f}{\partial\bar{z}} = \phi(z,\bar{z}).</math>

Το πρώτο συμπέρασμα είναι, επιγραμματικά, ότι η [[συνέλιξη]] ''μ''∗''k''(''z'') ενός  συμπαγους μέτρου που υποστηρίζεται από τον πυρήνα Κωσύ.

<math>k(z) = \operatorname{p.v.}\frac{1}{z}</math>

είναι μία ολόμορφη συνάρτηση υπό την υποστήριξη του ''μ''. Εδώ σ.v. δηλώνεται η [[πρωτεύουσα τιμή]]. Το δεύτερο συμπέρασμα ισχυρίζεται ότι ο πυρήνας Κωσύ είναι μια [[θεμελιώδης λύση]] των εξισώσεων Κωσύ-Ρίμαν. Σημειώστε ότι για  λείες μιγαδικές συναρτήσεις  ''f'' του συμπαγού φορέα στο <math>\C</math>, ο γενικευμένος ολοκληρωτικός τύπος του Κωσύ απλοποιείται σε

<math>f(\zeta) =  \frac{1}{2\pi i}\iint \frac{\partial f}{\partial \bar{z}}\frac{dz\wedge d\bar{z}}{z-\zeta},</math>

και είναι μια επιβεβαίωση του γεγονότος ότι, θεωρώντας τον ως [[Συνάρτηση κατανομής|κατανομή]], <math>(\pi z)^{-1}</math> είναι μια [[θεμελιώδης λύση]] του [[Τελεστής Κωσύ-Ρίμαν|τελεστή Κωσύ-Ρίμαν]]  <math>\partial/\partial\overline{z}</math><ref>{{harvnb|Hörmander|1983|p=63,81}}</ref>. Ο γενικευμένος ολοκληρωτικός τύπος του Cauchy μπορεί να συναχθεί για οποιοδήποτε φραγμένη ανοικτή περιοχή του ''X'' με C<sup>1</sup> σύνορο ∂''X'' και  από αυτό το αποτέλεσμα και τον τύπο της [[Κατανομή παραγώγου|κατανομής παράγωγο<nowiki/>υ]] της  [[Χαρακτηριστική συνάρτηση|χαρακτηριστικής συνάρτηση]] χ<sub>''X''</sub> του ''X'':

<math>  {\partial \chi_X\over \partial \overline z}= {i\over 2} \oint_{\partial X} dz,</math>

όπου η κατανομή στη δεξιά πλευρά δηλώνει την [[κλειστή καμπύλη ολοκλήρωσης]] κατά μήκος ∂''X.''<ref>{{harvnb|Hörmander|1983|pp=62–63}}</ref>

=== Πολλαπλές  μεταβλητές ===

Στις πολλαπλές μιγαδικές μεταβλητές, ο ολοκληρωτικός τύπος του Κωσύ μπορεί να γενικευθεί για [[Πολυδίσκος|πολυδίσκους]].{{Harvard citation|Hörmander|1966|loc=Theorem 2.2.1}} Έστω D ένας πολυδίσκος που δίνεται ως το [[καρτεσιανό γινόμενο]] των ''n'' ανοιχτών  δίσκών ''D''<sub>1</sub>, ..., ''D<sub>n</sub>'':

<math>D = \prod_{i=1}^n D_i.</math>

Ας υποθέσουμε ότι η ''f'' είναι μία ολόμορφη συνάρτηση συνεχής στο κλειστό του D. Tότε

<math>f(\zeta) = \frac{1}{(2\pi i)^n}\int\cdots\iint_{\partial D_1\times\dots\times\partial D_n} \frac{f(z_1,\dots,z_n)}{(z_1-\zeta_1)\dots(z_n-\zeta_n)} \, dz_1\cdots dz_n</math>

όπου ''ζ'' = (''d''<sub>1</sub>,...,''z<sub>n</sub>'') ∈ ''D''.

=== Στην άλγεβρα των πραγματικών ===
Ο ολοκληρωτικός τύπος του Κωσύ γενικεύεται σε πραγματικούς διανυσματικούς χώρους δύο ή περισσότερων διαστάσεων. Η επίγνωση αυτής της ιδιότητας προέρχεται από τη [[γεωμετρική άλγεβρα]], όπου τα αντικείμενα πέρα από μονόμετρα και διανυσματικά (όπως τα δισδιάστατα επίπεδα και τα τρισδιάστατα ογκομετρικά) θεωρούνται, και μια κατάλληλη  γενίκευση του θεωρήματος του Στόουκς.

Ο γεωμετρικός λογισμός προσδιορίζει ένα διαφορικό τελεστή <math>\nabla = \hat e_i \partial_i</math> υπό το γεωμετρικό γινόμενο—που είναι, για ένα <math>k</math>-διανυσματικό πεδίο <math>\psi(\vec r)</math>, η παράγωγος <math>\nabla \psi</math> γενικά περιέχει όρους βαθμού <math>k+1</math> και <math>k-1</math>. Για παράδειγμα, ένα διανυσματικό πεδίο (<math>k=1</math>) γενικά έχει στην παράγωγο ένα μονόμετρο μέρος, την απόκλιση (<math>k=0</math>), και ένα διανυσματικό μέρος, το στροβιλισμό (<math>k=2</math>). Αυτόν τον συγκεκριμένο διαφορικό τελεστή  έχει η [[συνάρτηση του Green]]:

: <math>G(\vec r, \vec r') = \frac{1}{S_n} \frac{\vec r - \vec r'}{|\vec r - \vec r'|^n}</math>

όπου  <math>S_n</math> είναι η επιφάνεια της μοναδιαίας σφαίρας στο χώρο (δηλαδή <math>S_2=2\pi</math>, η περιφέρεια ενός κύκλου με ακτίνα 1 και <math>S_3 = 4\pi</math>, η επιφάνεια μιας σφαίρας με ακτίνα 1). Από τον ορισμό της συνάρτησης του Green έχουμε <math>\nabla G(\vec r, \vec r') = \delta(\vec r- \vec r')</math>. Αυτή είναι μια  χρήσιμη ιδιότητα που μπορεί να εφαρμοστεί, σε συνδυασμό με το γενικευμένο θεώρημα Stokes:

: <math>\oint_{\partial V} d\vec S \; f(\vec r) = \int_V d\vec V \; \nabla f(\vec r)</math>

όπου, για ένα <math>n</math>-διάστατο [[Διανυσματικός χώρος|διανυσματικό χώρο]], <math>d\vec S</math> είναι ένα (n-1)-διάνυσμα και <math>d\vec V</math> είναι ένα n-διάνυσμα. Η συνάρτηση <math>f(\vec r)</math> μπορεί, καταρχήν, να αποτελείται από οποιοδήποτε συνδυασμό των πολυδιανυσμάτων. Η απόδειξη του ολοκληρωτικού τύπου του Κωσύ για χώρους μεγαλύτερων διαστάσεων βασίζεται στη χρήση του γενικευμένου θεωρήματος του Stokes για την ποσότητα <math>G(\vec r,\vec r') f(\vec r')</math> και τη χρήση του κανόνα του γινομένου:

: <math>\oint_{\partial V'} G(\vec r, \vec r')\;  d\vec S' \; f(\vec r') = \int_V \left([\nabla' G(\vec r, \vec r')] f(\vec r') + G(\vec r, \vec r') \nabla' f(\vec r')\right) \; d\vec V</math>

όταν <math>\nabla \vec f = 0</math>, <math>f(\vec r)</math> ονομάζεται η ''μονογενής συνάρτηση'', η γενίκευση της ολόμορφης συνάρτησης για  χώρους μεγαλύτερων διαστάσεων—πράγματι, μπορεί να αποδειχθεί ότι η συνθήκη Cauchy-Riemann είναι η έκφραση της μονογενούς συνθήκης σε δύο διαστάσεις. Όταν πληρούται η συνθήκη αυτή, ο δεύτερος όρος στο δεξί μέρος του ολοκληρώματος εξαφανίζεται, αφήνοντας μόνο

: <math>\oint_{\partial V'} G(\vec r, \vec r')\;  d\vec S' \; f(\vec r') = \int_V [\nabla' G(\vec r, \vec r')] f(\vec r') = -\int_V \delta(\vec r - \vec r') f(\vec r') \; d\vec V =- i_n f(\vec r)</math>

όπου <math>i_n</math> είναι το μοναδιαίο n-διάνυσμα της άλγεβρας, το [[ψευδοαριθμητικό]]. Το αποτέλεσμα είναι

: <math>f(\vec r) =- \frac{1}{i_n} \oint_{\partial V} G(\vec r, \vec r')\;  d\vec S \; f(\vec r') = -\frac{1}{i_n} \oint_{\partial V} \frac{\vec r - \vec r'}{S_n |\vec r - \vec r'|^n} \; d\vec S \; f(\vec r')</math>

Έτσι, όπως και στην περίπτωση της δισδιάστατης (μιγαδικής ανάλυσης), η τιμή μιας αναλυτικής (μονογενούς) συνάρτησης σε ένα σημείο μπορεί να βρεθεί με ένα ολοκλήρωμα πάνω στην επιφάνεια γύρω από το σημείο, και αυτό δεν ισχύει μόνο για μονόμετρες συναρτήσεις, αλλά καθώς και για διανυσματικές και γενικά πολυδιανυσματικές συναρτήσεις.

== Παραπομπές ==
<references />

== Βιβλιογραφία ==
;Ελληνική
* {{cite book | url=http://www.simmetria.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%8A%CF%8C%CE%BD/eisagogi-sti-migadiki-analysi/ | title=Εισαγωγή στη Μιγαδική Ανάλυση | publisher=Εκδόσεις Συμμετρία | last1=Χατζηαφράτης | first1=Τηλέμαχος | last2=Μερκουράκης | first2=Σοφοκλής | year=2005 | location=Αθήνα | isbn=978-960-266-148-2 }}{{Dead link|date=Οκτώβριος 2019 }}

;Ξενόγλωσση
* {{citation|first=Lars|last=Ahlfors|authorlink=Lars Ahlfors|title=Complex analysis|publisher=McGraw Hill|edition=3rd|year=1979|isbn=978-0-07-000657-7}}.
* [http://www.zentralblatt-math.org/zmath/en/advanced/?q=an:36.0454.04] [http://archive.numdam.org/ARCHIVE/AFST/AFST_1905_2_7_3/AFST_1905_2_7_3_265_0/AFST_1905_2_7_3_265_0.pdf] D. Pompeiu, ''Sur la continuité des fonctions de variables complexes'', Annales de la Faculté des Sciences de Toulouse Sér. 2, 7 no. 3 (1905), p.&nbsp;265&ndash;315
* {{citation|first=E.C.|last=Titchmarsh|authorlink=Edward Charles Titchmarsh|title=Theory of functions|publisher=Oxford University Press|year=1939|edition=2nd}}
* {{citation|first=Lars|last=Hörmander|authorlink=Lars Hörmander|title=An introduction to complex analysis in several variables|publisher=Van Nostrand|year=1966}}
* {{citation|first=Lars|last=Hörmander|authorlink=Lars Hörmander|title=The Analysis of Linear Partial Differential Operators I|year=1983|publisher=Springer|isbn=3-540-12104-8}}
* {{citation |last1=Doran|first1=Chris |last2=Lasenby |first2=Anthony |title=Geometric Algebra for Physicists | publisher=Cambridge University Press|year=2003 |isbn=978-0-521-71595-9 }}

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* {{springer|title=Cauchy integral|id=p/c020890}}
* {{MathWorld | urlname= CauchyIntegralFormula | title= Cauchy Integral Formula }}


{{Portal bar|Μαθηματικά}}

{{DEFAULTSORT:Cauchy's Integral Formula}}
[[Κατηγορία:Θεωρήματα της μιγαδικής ανάλυσης]]