Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Παρεστιγμένη νότα

[[Αρχείο:Dotted_notes3.svg|με-πλαίσιο| Παρεστιγμένες νότες και οι αντίστοιχες διάρκειές τους. Οι καμπύλες γραμμές, που ονομάζονται [[Σύζευξη διαρκείας|συζεύξεις διαρκείας]], προσθέτουν τις αξίες των νοτών μαζί.]]
Στη δυτική [[μουσική σημειογραφία]], '''παρεστιγμένη νότα''' είναι μία [[νότα]] με μια μικρή κουκκίδα γραμμένη δίπλα από αυτήν. {{Efn|Για κουκκίδες που γράφονται πάνω ή κάτω από νότες, δείτε [[Στακάτο]] και [[Πορτάτο]].}} Στη σύγχρονη πρακτική, η κουκκίδα αυξάνει τη [[Διάρκεια (μουσική)|διάρκεια]] της νότας κατά το μισό της αρχικής της [[Αξία (μουσική)|αξίας]]. Αυτό σημαίνει ότι μία παρεστιγμένη νότα ισοδυναμεί με μία κανονική νότα που είναι δεμένη με [[σύζευξη διαρκείας]] με αυτήν που έχει τη μισή της διάρκεια– για παράδειγμα, ένα παρεστιγμένο [[Μισό (μουσική)|μισό]]  ισοδυναμεί με ένα μισό δεμένο με ένα [[Τέταρτο (μουσική)|τέταρτο]]. Οι 2, ή περισσότερες κουκκίδες αυξάνουν τη νότα κατά το μισό της αξίας της όλο και πιο μειωμένο, όπως φαίνεται στο παράδειγμα δεξιά. {{Sfn|Ριντ|1969}} {{Efn|Εάν η βασική νότα είναι 1, τότε η x-οστή κουκκίδα προσθέτει στη διάρκεια το 1/2 υψωμένο στη x-οστή (1/2, 1/4, 1/8...).}}

Η χρήση των παρεστιγμένων νοτών ανάγεται τουλάχιστον στον 10ο αιώνα, αλλά η ακριβής διάρκεια που δίνει η κουκκίδα στη νότα, στα πρώιμα μουσικά πλαίσια μπορεί να ποικίλλει. Στη [[Μεσαιωνική μουσική σημειογραφία|μεσαιωνική σημειογραφία]] χρησιμοποιείται μία '''κουκκίδα διαίρεσης''' για να αποφευχθούν οι ασάφειες στην ερμηνεία των [[Αξία (μουσική)|ρυθμικών αξιών]], η οποία εξαρτάται από το πλαίσιο, μερικές φορές παράλληλα με την '''κουκκίδα της [[Αύξηση (μουσική)|αύξησης]]''' όπως περιγράφεται παραπάνω. Στις εκδόσεις του [[Γρηγοριανό μέλος|γρηγοριανού μέλους]] του Σολέσμ, μία κουκκίδα συνήθως ερμηνεύεται ως διπλασιασμός της διάρκειας (βλ. επίσης [[νευματική σημειογραφία]]).

Ένα μοτίβο στο οποίο χρησιμοποιούνται νότες μεγαλύτερης αξίας που εναλλάσσονται με μικρότερες ονομάζεται μερικές φορές '''παρεστιγμένος ρυθμός''', είτε είναι γραμμένος είτε όχι. Παραδείγματα [[Ιστορικά τεκμηριωμένη εκτέλεση (μουσική)|ιστορικά τεκμηριωμένης εκτέλεσης]] που χρησιμοποιούν άνισους ρυθμούς περιλαμβάνουν ''[[notes inégales]]'' και [[Σουίνγκ (τρόπος ερμηνείας τζαζ)|σουίνγκ]]. Η ακριβής γραφή των παρεστιγμένων ρυθμών μπορεί να είναι ένα περίπλοκο ζήτημα. Ακόμη και σε σημειογραφία που χρησιμοποιεί κουκκίδες, οι τιμές με τις οποίες εκτελούνται μπορεί να είναι μεγαλύτερες ή μικρότερες από ό,τι υποδεικνύει η κουκκίδα με βάση κριτήρια των μαθηματικών, πρακτικές που είναι γνωστές στα αγγλικά ως '''over-dotting''' ή '''under-dotting'''.<ref>Στίβεν Ε. Χέφλινγκ, "Dotted Rhythms"</ref>

== Σημειογραφία ==
Εάν μία παρεστιγμένη νότα είναι σε διάστημα, η κουκκίδα γράφεται επίσης στο διάστημα, ενώ αν είναι σε γραμμή, η κουκκίδα πηγαίνει στο διάστημα που βρίσκεται πάνω από αυτήν (αυτό ισχύει και για τις νότες στις βοηθητικές γραμμές). <ref>Γκλεν Ρόουζενκρανς, ''Music Notation Primer''. Νέα Υόρκη: Passantino (1979): 29</ref>

: <score sound="1"> {
  \relative c'' {
    \time 4/4
    c4. d8 b8. a16 g4
  }
}
</score>

Η τοποθέτηση των κουκκίδων γίνεται πιο περίπλοκη για τις συγχορδίες με κοντινές νότες και για τις φωνές που βρίσκονται από κάτω, όπως φαίνεται παρακάτω.

: <score sound="1"> {
  << \clef treble
    \relative c'' {
      \time 4/4
      \stemNeutral <b c>4. e8 <g, a b c d>4. b8
      \stemUp d4. c8 b8. c16 d c8.
    } \\ \relative c'' {
      s1
      g4. a8 b8. a16 g a8.
    }
  >>
}
</score>

Οι κουκκίδες στις παρεστιγμένες νότες, οι οποίες βρίσκονται δεξιά τους, δεν πρέπει να συγχέονται με τις κουκκίδες που συμβολίζουν το [[στακάτο]], οι οποίες βρίσκονται πάνω ή κάτω από τη νότα.

Θεωρητικά, οποιαδήποτε αξία νότας μπορεί να είναι παρεστιγμένη, καθώς και [[Παύση (μουσική)|παύσεις]] οποιασδήποτε αξίας. Εάν η παύση βρίσκεται στην κανονική της θέση, οι κουκκίδες τοποθετούνται πάντα στο τρίτο από κάτω προς τα πάνω διάστημα του πενταγράμμου, όπως φαίνεται στο παρακάτω παράδειγμα. {{Sfn|Ριντ|1969}} Οι παρεστιγμένες παύσεις χρησιμοποιούνται τόσο σε απλά, όσο και σε [[Μέτρο (μουσική)|σύνθετα μέτρα]], όπως φαίνεται παρακάτω.

: <score lang="lilypond"> {
  \relative c'' {
    \time 6/8
    r2. r4. r8. r8.
  }
}
</score>

Στην μπαρόκ μουσική, η σημειογραφία με κουκκίδες χρησιμοποιήθηκε μερικές φορές για να υποδηλώσει ένα [[Tuplet|τρίηχο]] όταν φαινόταν προφανές.

Οι κουκκίδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλες τις [[Μέτρο πενταγράμμου|διαστολές ενός μέτρου]], όπως στην έκδοση του [[Χ. Κ. Ρόμπινς Λάντον]] της [[70ή Συμφωνία (Χάυντν)|70ής Συμφωνίας]] του [[Γιόζεφ Χάυντν]], αλλά οι περισσότεροι εκδότες θεωρούν σήμερα αυτή τη χρήση ως ξεπερασμένη και προτείνουν τη χρήση σύζευξης διαρκείας κατά μήκος της διαστολής. {{Sfn|Ριντ|1969}}

== Δύο κουκκίδες ==
{{Image frame|content=<score sound="1"> {
    \relative c'' {
        \set Staff.midiInstrument = #"violin"
        \key bes \major
        \time 2/4

        \clef treble
        f8.. es32 d8-. d-. 
        d( es) c4
    }  }
</score>|width=330|caption=Ένα απόσπασμα από το δεύτερο μέρος του [[Κατάλογος κουαρτέτων εγχόρδων του Γιόζεφ Χάυντν|Κουαρτέτου εγχόρδων, Op. 74, No. 2]] του [[Γιόζεφ Χάυντν]], με [[Παραλλαγή (μουσική)|θέμα και παραλλαγές]]. Η πρώτη νότα είναι δις παρεστιγμένη. Το θέμα του Χάυντν έχει μεταγραφεί για πιάνο από άγνωστο συνθέτη.[[Αρχείο:Meditation -- Josef Haydn.mid|thumb|233px|center|(αρχείο [[MIDI]] 3.7&nbsp;[[Κιλομπάιτ|KB]])]]}}Μια δις παρεστιγμένη νότα είναι μία νότα με δύο μικρές κουκκίδες γραμμένες δίπλα σε αυτήν. Η διάρκειά της είναι {{Frac|1|3|4}} φορές μεγαλύτερη από την κανονική της [[Αξία (μουσική)|αξία]]. Η δις παρεστιγμένη νότα χρησιμοποιείται λιγότερο συχνά από την παρεστιγμένη. Τυπικά, όπως στο παράδειγμα δεξιά, ακολουθείται από μία νότα της οποίας η διάρκεια είναι το ένα τέταρτο της κανονικής αξίας της προηγούμενης νότας. Πριν από τα μέσα του 18ου αιώνα, οι διπλές κουκκίδες δεν χρησιμοποιούνταν. Μέχρι τότε, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι απλές κουκκίδες θα μπορούσαν να σημαίνουν τις διπλές κουκκίδες. <ref>{{Cite book|title=The AB Guide to Music Theory Part I|first=Έρικ|last=Τέιλορ|publisher=[[ABRSM]]|isbn=978-1-85472-446-5|year=2011|location=|page=18}}</ref>

Σε μια [[γαλλική ουβερτούρα]] (μερικές φορές και σε άλλη [[μπαρόκ μουσική]]), οι νότες που γράφονται ως παρεστιγμένες, συχνά αναφέρεται ότι σημαίνουν δις παρεστιγμένες <ref>[[Άνταμ Κερς]], ''18th Century Symphonies: A Short History of the Symphony in the 18th Century''. Λονδίνο: Augener (1951): 28. "Οι σύγχρονοι θεωρητικοί κατέστησαν σαφές ότι η παρεστιγμένη νότα πρέπει να διαρκέσει πέρα από την πραγματική της αξία (η διπλή κουκκίδα δεν χρησιμοποιήθηκε τότε) και ότι οι μικρές νότες πρέπει να παίζονται όσο το δυνατόν γρηγορότερα."</ref> και η νότα που ακολουθεί γράφεται ως μικρότερη, ανάλογα με την αξία της· δείτε [[Ιστορικά τεκμηριωμένη εκτέλεση (μουσική)|Ιστορικά τεκμηριωμένη εκτέλεση]].

== Τρεις κουκκίδες ==
{{Image frame|width=280|content=<score> { \relative c'' { \tempo 4 = 120 \time 4/4 f4... f32 f4... f32 e1 } }</score>|caption=[[Αρχείο:Triple-dotted note no dots.mid|90px|left]] (0 κουκκίδες)<br /><br />
[[Αρχείο:Triple-dotted note one dots.mid|90px|left]] (1 κουκκίδα)<br /><br />
[[Αρχείο:Triple-dotted note two dots.mid|90px|left]] (2 κουκκίδες)<br /><br />
[[Αρχείο:Triple-dotted note three dots.mid|90px|left]] (3 κουκκίδες)}}{{Ανακατεύθυνση|Τριπλή τελεία|το σημείο στίξης που συνήθως υποδηλώνει σκόπιμη παράλειψη λέξης ή φράσης από ένα κείμενο|Αποσιωπητικά}}
Τρις παρεστιγμένη είναι μια νότα με τρεις τελείες γραμμένες δίπλα από αυτήν· η διάρκειά της είναι {{Frac|1|7|8}} φορές μεγαλύτερη από την κανονική της αξία. Η χρήση μιας τρις παρεστιγμένης αξίας δεν είναι συνηθισμένη στην εποχή του μπαρόκ και του κλασικισμού, αλλά αρκετά συνηθισμένη στη μουσική των [[Ρίχαρντ Βάγκνερ]] και [[Άντον Μπρούκνερ]], ειδικά στα μέρη όπου μπαίνουν τα χάλκινα πνευστά.{{Εκκρεμεί παραπομπή|σχόλιο=30/06/2023}}

Ένα παράδειγμα χρήσης διπλών και τριπλών παρεστιγμένων είναι στο [[Πρελούδια (Σοπέν)|Πρελούδιο για πιάνο σε Σολ μείζονα, Op. 28, No. 3]] του [[Φρεντερίκ Σοπέν]]. Το κομμάτι, σε [[Μέτρο χρόνου|μέτρο]] 4/4, έχει συνεχόμενα [[Δέκατο έκτο|δέκατα έκτα]] στο αριστερό χέρι. Αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του κομματιού, ο Σοπέν ζητά από το δεξί χέρι να παίξει ένα τρις παρεστιγμένο [[Μισό (μουσική)|μισό]], που διαρκεί όσο 15 δέκατα έκτα, ταυτόχρονα με το πρώτο δέκατο έκτο του αριστερού και μετά ένα δέκατο έκτο ταυτόχρονα με το 16ο δέκατο έκτο του αριστερού.

== Πάνω από τρεις ==
Αν και θεωρητικά μπορεί να υπάρξει, μία νότα με περισσότερες από τρεις κουκκίδες είναι πολύ ασυνήθιστη·<ref>[[Λούντβιχ Μπούσλερ]] (1890). ''Στοιχεία Σημειογραφίας και Αρμονίας'', σελ. 14. Έκδοση του 2010: {{ISBN|1-152-45236-3}}.</ref> έχει επιβεβαιωθεί μόνο η χρήση τεσσάρων κουκκίδων. <ref name="CWMN">{{Cite web|url=https://homes.luddy.indiana.edu/donbyrd/CMNExtremes.htm|title=Extremes of Conventional Music Notation|website=indiana.edu}}</ref> Εάν η κανονική νότα θεωρηθεί ότι έχει διάρκεια 1, τότε μια πενταπλή κουκκίδα θα είναι μόνο κατά 1/32 μεγαλύτερη από την τετραπλή. {{Efn|Τα τέμπο ποικίλλουν από ≤24 ως ≥200 παλμούς το λεπτό· σε αργό τέμπο [[larghetto]] αν είναι το τέταρτο στο 60 (ένα τέταρτο το δευτερόλεπτο, 60 bpm), η διάρκεια μίας πεντάκις παρεστιγμένης νότας είναι 0,03125 δευτερόλεπτα μεγαλύτερη από μία τετράκις παρεστιγμένη νότα και ίσως κάτω από την [[απλά αισθητή διαφορά]] για τη μουσική διάρκεια και πολύ γρήγορη, με αποτέλεσμα να εμποδίζει το σωστό [[μέτρημα (μουσική)|μέτρημα]] και την ακρίβεια.}} Η σπανιότητα μπορεί να φανεί συγκρίνοντας τη σημειογραφία με κουκκίδες με τη χρήση [[Σύζευξη διαρκείας|σύζευξης διαρκείας]]: ένα τέταρτο (𝅘𝅥) ισοδυναμεί με 2 συζευγμένα [[Όγδοο|όγδοα]] (𝅘𝅥𝅮), ένα παρεστιγμένο τέταρτο = 3 συζευγμένα όγδοα, δις παρεστιγμένο = 7 συζευγμένα [[Δέκατο έκτο|δέκατα έκτα]] (𝅘𝅥𝅯), τρις παρεστιγμένο = 15 δεμένα [[Τριακοστό δεύτερο|τριακοστά δεύτερα]] (𝅘𝅥𝅰) και τετράκις παρεστιγμένο = 31 δεμένα [[Εξηκοστό τέταρτο|εξηκοστά τέταρτα]] (𝅘𝅥𝅱). Παρόλο που υπάρχουν και μικρότερες νότες, τα εξηκοστά τέταρτα θεωρούνται πρακτικά η μικρότερη διάρκεια που υπάρχει στη μουσική σημειογραφία. <ref>Μόρχεν, Τζον. 2001. "Hemidemisemiquaver". ''[[The New Grove Dictionary of Music and Musicians]]'', δεύτερη έκδοση, εκδόθηκε από τους [[Στάνλεϊ Σέιντι|Στάνλεϊ Σάντι]] και [[Τζον Τίρελ]]. London: Macmillan.</ref>
{| class="wikitable"
|+Βασική διάρκεια νότας = 1
|
!Χωρίς κουκκίδα
!1 κουκκίδα
!2 κουκκίδες
!3 κουκκίδες
!4 κουκκίδες
|-
!Αύξηση κατά
|N/A (<math>0</math>)
|{{frac|1|2}} <math> = 0.5</math>
|{{frac|1|4}} <math> = 0.25</math>
|{{frac|1|8}} <math> = 0.125</math>
|{{frac|1|16}} <math> = 0.0625</math>
|-
!Δεκαδικό αποτέλεσμα
|<math>1</math>
|<math>1.5</math>
|<math>1.75</math>
|<math>1.875</math>
|<math>1.9375</math>
|-
!Κλασματικό αποτέλεσμα
|<math>1</math>
|<math>1</math>{{frac|1|2}}
|<math>1</math>{{frac|3|4}}
|<math>1</math>{{frac|7|8}}
|<math>1</math>{{frac|15|16}}
|}

== Άλλες χρήσεις ==
Ο δημοσιογράφος και συντάκτης του ''[[The Musical Times]]'', Φρέντερικ Τζορτζ Έντουαρντς, χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο "Dotted Crochet" (Παρεστιγμένο Τέταρτο). Με αυτό το όνομα έγραψε «εκπαιδευτικές  συνεντεύξεις σχετικές με μουσικές διασημότητες», καθώς και άρθρα για «καθεδρικούς ναούς, εκκλησίες και εκπαιδευτικά ιδρύματα». <ref>{{Cite book|title=Music and Ceremonial at British Coronations : From James I to Elizabeth II.|first=Matthias|last=Range|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-55234-9|date=2012|location=Cambridge|pages=4|url=https://www.worldcat.org/oclc/811502356}}</ref> <ref>{{Cite journal|date=1910|title=Frederick George Edwards. Born, October 11, 1853. Died, November 28, 1909|url=https://www.jstor.org/stable/907487|journal=The Musical Times|volume=51|issue=803|pages=9–11|issn=0027-4666}}</ref>

== Δείτε επίσης ==

* [[Tuplet]]

== Σημειώσεις και παραπομπές ==
'''Σημειώσεις'''{{Notelist}}'''Παραπομπές'''{{Παραπομπές|30em}}'''Πηγές'''

* {{Cite book|title=Music Notation: A Manual of Modern Practice|first=Γκάρντνερ|last=Ριντ|authorlink=Γκάρντνερ Ριντ|publisher=Άλιν & Μπέικον|year=1969|edition=2η|location=Βοστώνη|page=}}

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==

* {{Commons category-inline|Dotted notes}}
* [https://www.thenewdrummer.com/read-drum-music-pt6-dotted-notes/ "Learn to Read Drum Music – Part 6 – Dotted Notes Explained"], thenewdrummer.com
{{Μουσικές αξίες}}{{DEFAULTSORT:Παρεστιγμενη νοτα}}
[[Κατηγορία:Αξίες (μουσική)]]