Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Σίγμα

{{Α-Ω|letter=Sigma uc lc|image=Sigma letter, Mega Etymologikon, 1499.svg|caption=Καλλιτεχνική γραφή<br/>[[Μέγα Ετυμολογικόν]], 1499}}
Το γράμμα '''σίγμα''' (κεφαλαίο '''Σ''', πεζό '''σ''', πεζό τελικό '''ς''') είναι το δέκατο όγδοο γράμμα του [[Ελληνικό αλφάβητο|ελληνικού αλφαβήτου]]. 
Στα νέα Ελληνικά αναπαριστά το άηχο τριβόμενο φατνιακό σύμφωνο [[Άηχο τριβόμενο φατνιακό σύμφωνο|/s/]] και το αντίστοιχο αλλόφωνο (π.χ. πέρα'''σ'''α), έχοντας παράλληλα και ηχηρές πραγματώσεις [[Ηχηρό τριβώμενο φατνιακό σύμφωνο|[z]]] μπροστά από ηχηρά σύμφωνα (π.χ. '''Σ'''μύρνη). Το φώνημα συμβολίζεται σε μερικές περιπτώσεις και με το διπλό σίγμα (π.χ. θάλα'''σσ'''α).<ref>Μποτίνης, Α. (2011): ''Φωνητική της ελληνικής''. ISEL. σελ. 111.</ref>

Σε άλλα ελληνικά αλφάβητα χρησιμοποιήθηκαν αλλόγραφα όπως το [[σαν]] (<Ϻ>) και το [[σαμπί]] που ήταν αλλόγραφο του διπλού σίγμα.<ref name=":0">Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): ''Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας''. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. ''s.v.'' «Σ».</ref> Το τελικό σίγμα ''<ς>'' μοιάζει και εσφαλμένα ταυτίζεται με το <math> \varsigma </math> ([[στίγμα]], <στ> ή σίγμα ταυ), το οποίο όμως έχει αριθμητική αξία <math> \varsigma </math>´=6. Το τελικό σίγμα δεν χρησιμοποιείται ως αριθμητικό.

Το <Σ> αντλεί την καταγωγή του από το [[φοινικικό]] γράμμα [[Αρχείο:Phoenician sin.svg|20px|Sin]] [[Σιν]],<ref name=":0" /> ενώ αντιστοιχεί στο γράμμα '''[[S (γράμμα)|S s]]''' του λατινικού αλφαβήτου, το οποίο προήλθε από το '''Σ.'''

Στο [[ελληνικό σύστημα αρίθμησης]] έχει αριθμητική αξία σ´='''200.'''

Τ.β 1.26.789.076.84.95.2.0.+9.7.Δ+

== Μηνοειδές σίγμα ==
Στη βυζαντινή γραφή γραφόταν και ως '''Ϲ ϲ,''' το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα στην αγιογραφία και σε κάποιες εκδόσεις. Παρά την ομοιότητα με το λατινικό '''C c''' (και το ότι συμβολίζουν τον ίδιο ήχο [s] σε κάποιες γλώσσες) δεν πρόκειται για το ίδιο γράμμα. Το λατινικό προήλθε από στρογγυλεμένη μορφή του '''Γ'''.<ref>Edward M. Thompson (1912), ''Introduction to Greek and Latin paleography'', Oxford: Clarendon. p. 108, 144</ref>

== ''Δίκη συμφώνων'' ==
Στον διάλογο του Λουκιανού ''[[Δίκη συμφώνων]]'' το προσωποποιημένο σίγμα εμφανίζεται να κατηγορεί το ταυ για το ότι πολλές λέξεις της [[Αττική διάλεκτος|Αττικής διαλέκτου]], που γράφονταν αρχικά με διπλό <σ>, βαθμιαία μετέβαλαν προφορά και γραφή και το διπλό <σ> αντικαταστάθηκε από διπλό <τ>.<ref>Santamaría Hernández και Herrera Santana (1999): [https://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/119234.pdf «El discurso sobre la defensa de la Tau del médico valenciano miguel Jerónimo Ledesmaun testimonio del griego renacentista»] στο  Minerva: Revista de filología clásica,  0213-9634, Nº 13, <abbr>págs.</abbr> 259-281</ref>

== Χρήση ως σύμβολο ==
Το '''σ''' χρησιμοποιείται ως σύμβολο για:
* τη [[διακύμανση]] ή διασπορά στη [[στατιστική]]
* τη [[Φυσική σταθερά|σταθερά]] [[Στέφαν-Μπόλτσμαν]] στη [[φυσική]]
* τους [[πίνακες του Πάουλι]]

Το '''Σ''' χρησιμοποιείται ως σύμβολο για:
* τον [[τελεστής αθροίσματος|τελεστή αθροίσματος]] στα [[μαθηματικά]] (σχηματίζει [[σειρές]]).

== Παραπομπές ==
<references />

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* {{βικιλεξικό-σύντομο}}
* {{commonscat2}}

[[Κατηγορία:Γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου|σ]]