Φωσφιναμίνη

Η φωσφιναμίνη(αγγλικά:phosphinamine) είναι ανόργανη χημική ένωση, η οποία περιέχει άζωτο, φωσφόρο και υδρογόνο, με μοριακό τύπο NH₄P, αν και παριστάνεται συνήθως με τον ημισυντακτικό της τύπο NH₂PH₂. Ο όρος φωσφιναμίνη επεκτείνεταιπέρα από τη «μητρική» φωσφιναμίνη, και σε μια σειρά «θυγατρικές» ενώσεις-παράγωγα, ανόργανες και οργανικές, με γενικό τύπο της μορφής NR₂P_xR_y, όπου τα όχι απαραίτητα ίδια R παριστάνουν υδρογόνο, αλογόνα ή διάφορες μονοσθενείς ρίζες, ενώ δύο R μπορούν να αντικατασταθούν από δισθενείς ρίζες, σχηματίζοντας έτσι πιθανώς ετεροκυκλικές φωσφιναμίνες.

Παραγωγή

Με επίδραση λιθιαμίδιου (LiNH₂) σε χλωροφωσφίνη (PH₂Cl) παράγεται φωσφιναμίνη:

$\mathrm{L}\mathrm{i}\mathrm{N}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{+}\mathrm{P}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{C}\mathrm{l}\stackrel{}{\to }\mathrm{N}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{P}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{+}\mathrm{L}\mathrm{i}\mathrm{C}\mathrm{l}$

Χημικές ιδιότητες και παράγωγα

Η φωσφιναμίνη είναι μια ένωση με δυο λειτουργικές ομάδες: μια αμινομάδα (-ΝΗ₂) και μια φωσφινομάδα (-PH₂). Λειτουργεί, λοιπόν, συνδυάζοντας ιδιότητες ανόργανης αμίνης, αμιδίου μεταλλοειδούς (γιατί ο φωσφόρος μπορεί να ανήκει στα αμέταλλα, αλλά είναι ηλεκτροθετικότερος από το άζωτο) και φωσφίνης.