Δέκατο όγδοο πρόβλημα του Χίλμπερτ

Το δέκατο όγδοο πρόβλημα του Χίλμπερτ είναι ένα από τα 23 προβλήματα Χίλμπερτ που παρατίθενται σε έναν περίφημο κατάλογο που συνέταξε το 1900 ο μαθηματικός Ντέιβιντ Χίλμπερτ. Θέτει τρία ξεχωριστά ερωτήματα σχετικά με τα πλέγματα και το πακετάρισμα σφαιρών στον Ευκλείδειο χώροΠρότυπο:Sfn.
Ομάδες συμμετρίας σε Πρότυπο:Math διαστάσεις
Το πρώτο μέρος του προβλήματος διερωτάται αν υπάρχουν μόνο πεπερασμένα πολλές ουσιαστικά διαφορετικές ομάδες χώρου στον -διάστατο Ευκλείδειο χώρο. Το συγκεκριμένο ερώτημα απαντήθηκε καταφατικά από τον Μπίμπερμπαχ[2].
Ανισοεδρικά πλακίδια σε 3 διαστάσεις
Το δεύτερο μέρος του προβλήματος διερωτάται αν υπάρχει ένα πολύεδρο που να καλύπτει τον τρισδιάστατο Ευκλείδειο χώρο αλλά να μην είναι η θεμελιώδης περιοχή[3] οποιασδήποτε ομάδας χώρου- δηλαδή, που να καλύπτει αλλά να μην επιτρέπει ισοεδρική (μεταβατική) κάλυψη. Τέτοια πλακίδια είναι τώρα γνωστά ως ανισοεδρικά[4]. Θέτοντας το πρόβλημα σε τρεις διαστάσεις, ο Χίλμπερτ πιθανότατα υπέθετε ότι δεν υπάρχει τέτοιο πλακίδιο στις δύο διαστάσεις- η υπόθεση αυτή αποδείχθηκε αργότερα εσφαλμένη.
Το πρώτο τέτοιο κεραμίδι σε τρεις διαστάσεις ανακαλύφθηκε από τον Καρλ Ράινχαρντ το 1928[1]. Το πρώτο παράδειγμα σε δύο διαστάσεις ευρέθη από τον Χες (Heesch )[5] το 1935.Πρότυπο:Sfn Το σχετικό πρόβλημα του Αϊνστάιν[6] απαιτεί ένα σχήμα που να μπορεί να πλακιδώσει το χώρο αλλά όχι με άπειρη κυκλική ομάδα συμμετριών.
Συσκευασία σφαιρών
Στο τρίτο μέρος του προβλήματος ζητείται η πυκνότερη συσκευασία σφαιρών ή άλλων καθορισμένων σχημάτων. Αν και περιλαμβάνει ρητά και άλλα σχήματα εκτός από σφαίρες, θεωρείται γενικά ισοδύναμο με την εικασία του Κέπλερ.[7]
Το 1998, ο Αμερικανός μαθηματικός Τόμας Κάλιστερ Χέιλς[8] έδωσε μια απόδειξη της εικασίας Κέπλερ[7] με τη βοήθεια υπολογιστή. Δείχνει ότι ο πιο αποδοτικός τρόπος για να πακεταριστούν οι σφαίρες είναι σε σχήμα πυραμίδας. Πρότυπο:Sfn
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- English - Greek Dictionary of Pure and Applied Mathematics Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
- Αγγλοελληνικό Λεξικό Μαθηματικής Ορολογίας - Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Ευκλείδεια Γεωμετρία - Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο
- Θεωρία ομάδων και Λι αλγεβρών -Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών
- Proof of Dehn's Theorem at Everything2
- Πρότυπο:MathWorld
- Dehn Invariant at Everything2
- Ντέιβιντ Χίλμπερτ, Μαθηματικά προβλήματα, 6ο πρόβλημα, σε αγγλική μετάφραση.
Δείτε επίσης
- Μερική διαφορική εξίσωση
- Καρλ Φρίντριχ Γκάους
- Προβολικός χώρος
- Δυναμικός προγραμματισμός
- Μαθηματική ανάλυση
- Αλγεβρική γεωμετρία
- Μερική διαφορική εξίσωση
- Δευτεροβάθμια εξίσωση
- Χώρος Χίλμπερτ
- Ντάβιντ Χίλμπερτ
- Ευκλείδειος χώρος
- Θεωρία αριθμών
- Ισοσκελές τρίγωνο
Βιβλιογραφία
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
Παραπομπές
- Shreeram Shankar Abhyankar, "Hilbert's Thirteenth Problem", Algèbre non commutative, groupes quantiques et invariants (Reims, 1995), 1–11, Sémin. Congr., 2, Soc. Math. France, Paris, 1997. Πρότυπο:MR
- Πρότυπο:Citation
- Πρότυπο:Citation
- Πρότυπο:Citation
Πηγές
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite web
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
- Πρότυπο:Cite book
Πρότυπο:Portal bar Πρότυπο:Προβλήματα του Χίλμπερτ Πρότυπο:Authority control