Ανισότητες Μπονφερρόνι

Από testwiki
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Στην θεωρία πιθανοτήτων, οι ανισότητες Μπονφερρόνι (αναφέρονται και ως ανισότητες Bonferroni) είναι άνω και κάτω φράγματα για την πιθανότητα της ένωσης n γεγονότων. Για παράδειγμα, για n=3, δίνουν τα εξής φράγματα για οποιαδήποτε γεγονότα A1, A2, A3:

Pr(A1A2A3)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)
Pr(A1A2A3)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)Pr(A1A2)Pr(A1A3)Pr(A2A3)
Pr(A1A2A3)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)Pr(A1A2)Pr(A1A3)Pr(A2A3)+Pr(A1A2A3)
Οι συνεισφορές κάθε περιοχής στο διάγραμμα Βεν στο δεξί μέλος των τριών ανισοτήτων Μπονφερρόνι για τρία γεγονότα A1,A2,A3. Στην πρώτη ανισότητα όλες οι περιοχές καλύπτονται τουλάχιστον μία φορά επομένως είναι άνω φράγμα. Στην δεύτερη ανισότητα, όλες καλύπτονται μία φορά εκτός από από μία περιοχή που συνεισφέρει αρνητικά, επομένως είναι κάτω φράγμα. Η τρίτη ανισότητα ισχύει ως ισότητα.

Στην γενική περίπτωση για οποιαδήποτε n γεγονότα A1,,An, για κάθε μονό k (με 1kn), ισχύει ότι[1]Πρότυπο:Rp[2]Πρότυπο:Rp

Pr(i=1nAi)j=1k(1)j+1i1<<ijPr(Ai1Aij),

και για κάθε ζυγό k (με 1kn),

Pr(i=1nAi)j=1k(1)j+1i1<<ijPr(Ai1Aij),

όπου ο συμβολισμός i1<<ij σημαίνει το άθροισμα για όλες τις δυνατές ακολουθίες από j διαφορετικούς δείκτες i1,ij με τιμές στο σύνολο {1,,n}.

Για k=1, λαμβάνουμε την ανισότητα Μπουλ και για k=n ισχύει ως ισότητα από την αρχή εγκλεισμού-αποκλεισμού.

Απόδειξη

Για οποιοδήποτε n και k=1, η ανισότητα προκύπτει από την ανισότητα Μπουλ, καθώς

Pr(A1An)i=1nPr(Ai).

Ας υποθέσουμε ότι ισχύει για n και k και κάθε nn και kk. Τότε θα αποδείξουμε ότι ισχύει για n και k+1. Ξεκινάμε με το δεξί μέλος και απομονώνουμε τις ακολουθίες με Aik+1=An, έτσι ώστε

Πρότυπο:NumBlk

Θα διαχωρίσουμε τις δύο περιπτώσεις για k+1 μονό και ζυγό (αλλά θα δούμε ότι είναι πολύ παρόμοιες).

(Μονό k+1) Για μονά k+1, το X είναι το δεξί μέλος της ανισότητας Μπονφερρόνι για το μονό k και για τα n1 γεγονότα A1,,An1. Επομένως από την επαγωγική υπόθεση

XPr(i=1n1Ai).

Για το Y, πάλι από την επαγωγική υπόθεση για το ζυγό k και για τα n1 γεγονότα A1An,An1An,ισχύει ότι

YPr(i=1n1(AiAn))=Pr(Ani=1n1Ai)

Επιστρέφοντας στην (Πρότυπο:EquationNote), έχουμε ότι

j=1k+1(1)j+1i1<<ijPr(Ai1Aij)Pr(i=1n1Ai)Pr(Ani=1n1Ai)+Pr(An)=Pr(i=1nAi),

χρησιμοποιώντας ότι Pr(CD)=Pr(C)+Pr(D)Pr(CD) για C=i=1n1Ai και D=An.

(Ζυγό k+1) Αντίστοιχα, για ζυγά k+1, οι ανισότητες για τα X και Y είναι αντεστραμμένες, δηλαδή

XPr(i=1n1Ai) και YPr(Ani=1n1Ai).

Επομένως, από την (Πρότυπο:EquationNote)

j=1k+1(1)j+1i1<<ijPr(Ai1Aij)Pr(i=1n1Ai)Pr(Ani=1n1Ai)+Pr(An)=Pr(i=1nAi).

Επομένως η ανισότητα ισχύει και για n και k+1, άρα για όλα τα n,k από την μέθοδο της μαθηματικής επαγωγής.

Ειδικές περιπτώσεις

Για n=2,

Pr(A1A2)Pr(A1)+Pr(A2),
Pr(A1A2)Pr(A1)+Pr(A2)Pr(A1A2).

Για n=3,

Pr(A1A2A3)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3),
Pr(A1A2A3)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)Pr(A1A2)Pr(A1A3)Pr(A2A3),
Pr(A1A2A3)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)Pr(A1A2)Pr(A1A3)Pr(A2A3)+Pr(A1A2A3).

Για n=4,

Pr(A1A2A3A4)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)+Pr(A4),
Pr(A1A2A3A4)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)+Pr(A4)Pr(A1A2)Pr(A1A3)Pr(A1A4)Pr(A2A3)Pr(A2A4)Pr(A3A4),
Pr(A1A2A3A4)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)+Pr(A4)Pr(A1A2)Pr(A1A3)Pr(A1A4)Pr(A2A3)Pr(A2A4)Pr(A3A4)+Pr(A1A2A3)+Pr(A1A2A4)+Pr(A1A3A4)+Pr(A2A3A4),
Pr(A1A2A3A4)Pr(A1)+Pr(A2)+Pr(A3)+Pr(A4)Pr(A1A2)Pr(A1A3)Pr(A1A4)Pr(A2A3)Pr(A2A4)Pr(A3A4)+Pr(A1A2A3)+Pr(A1A2A4)+Pr(A1A3A4)+Pr(A2A3A4)Pr(A1A2A3A4).
Αρχείο:Ανισότητα Μπονφερρόνι για 4 γεγονότα.svg
Οι συνεισφορές κάθε περιοχής στο διάγραμμα Βεν στο δεξί μέλος των τεσσάρων ανισοτήτων Μπονφερρόνι για τέσσερα γεγονότα A1,A2,A3,A4. Προκύπτει ότι η πρώτη και η τρίτη ανισότητα είναι άνω φράγματα, ενώ η δεύτερη και η τέταρτη είναι κάτω φράγματα.

Για γενικό n και k=2, έχουμε την ανισότητα Μπουλ,

Pr(i=1nAi)i=1nPr(Ai).

Για γενικό n και k=2, έχουμε

Pr(i=1nAi)i=1nPr(Ai)i=1nj=i+1nPr(AiAj).

Ιστορία

Οι ανισότητες αυτές αναφέρονται στην εργασία του Κάρολου Μπονφερρόνι το 1936 ως γενίκευση της ανισότητας Μπουλ,[3] ενώ της είχε χρησιμοποιήσει νωρίτερα το 1935 σε μία εφαρμογή για ασφάλειες ζωής.[4]

Δείτε επίσης

Παραπομπές