Εξαβοράνιο(10)

Τρισδιάστατη απεικόνιση της χημικής δομής του εξαβορανίου(10)

Το εξαβοράνιο(10) [αγγλικά hexaborane(10)] είναι ανόργανη ένωση με μοριακό τύπο B₆H₁₀. Το χημικά καθαρό εξαβοράνιο(10), στις κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος, είναι άχρωμο υγρό, που είναι ασταθές παρουσία του ατμοσφαιρικού αέρα.

Παραγωγή

Μια εργαστηριακή παραγωγική οδός αρχίζει με τη βρωμίωση πενταβορανίου(11), ακολουθούμενη από αποπρωτονίωση, δίνοντας (ενδιάμεσα) το ανιόν [B₅H₇Br]^–. Στη συνέχεια, αυτό το ανιονικό σύμπλεγμα ανάγεται με διβοράνιο(6), δίνοντας εξαβοράνιο(10):

$\mathrm{K}{\mathrm{B}}_{\mathrm{5}}{\mathrm{H}}_{\mathrm{7}}\mathrm{B}\mathrm{r}\mathrm{+}\frac{1}{2}{\mathrm{B}}_{\mathrm{2}}{\mathrm{H}}_{\mathrm{6}}\stackrel{}{\to }{\mathrm{B}}_{\mathrm{6}}{\mathrm{H}}_{\mathrm{1}\mathrm{0}}\mathrm{+}\mathrm{K}\mathrm{B}\mathrm{r}$

Το εξαβοράνιο(10) μπορεί επίσης να παραχθεί με πυρόλυση πενταβορανίου(11):

$\mathrm{6}{\mathrm{B}}_{\mathrm{5}}{\mathrm{H}}_{\mathrm{1}\mathrm{1}}\stackrel{-20^{o}C}{\to }\mathrm{5}{\mathrm{B}}_{\mathrm{6}}{\mathrm{H}}_{\mathrm{1}\mathrm{0}}\mathrm{+}\mathrm{8}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{\uparrow }$

Χημική συμπεριφορά

Το εξαβοράνιο(10), ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες, μπορεί είτε να αποπρωτονιωθεί, δίνοντας [B₆H₉]^–, είτε να πρωτονιωθεί, δίνοντας [B₆H₁₁]⁺.

Το εξαβοράνιο(10) καίγεται παρουσία οξυγόνου, παράγοντας οξείδιο του βορίου (B₂O₃):

${\mathrm{B}}_{\mathrm{6}}{\mathrm{H}}_{\mathrm{1}\mathrm{0}}\mathrm{+}\mathrm{7}{\mathrm{O}}_{\mathrm{2}}\stackrel{}{\to }\mathrm{3}{\mathrm{B}}_{\mathrm{2}}{\mathrm{O}}_{\mathrm{3}}\mathrm{+}\mathrm{5}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{O}$

Το εξαβοράνιο(10) υδρολύεται, παράγοντας βορικό οξύ (H₃BO₃):

${\mathrm{B}}_{\mathrm{6}}{\mathrm{H}}_{\mathrm{1}\mathrm{0}}\mathrm{+}\mathrm{1}\mathrm{8}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{O}\stackrel{}{\to }\mathrm{6}{\mathrm{H}}_{\mathrm{3}}\mathrm{B}{\mathrm{O}}_{\mathrm{3}}\mathrm{+}\mathrm{1}\mathrm{4}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{\uparrow }$