Τριβρωμιούχο βόριο

Το τριβρωμιούχο βόριο ή τριβρωμίδιο του βορίου ή βοριοτριβρωμίδιο ή τριβρωμοβοράνιο ή τριβρωμοβόριο, BBr₃, είναι μια άχρωμη (προς το κεχριμπαρί) ατμίζουσα πτητική υγρή χημική ένωση που περιέχει βόριο και βρώμιο. Είναι πολύ πτητικό και ατμίζει όταν έρχεται σε επαφή με τον ατμοσφαιρικό αέρα γιατί αντιδρά έντονα με την υγρασία που περιέχει σχηματίζοντας βορικό οξύ και υδροβρώμιο.

Ιστορία

Η πρώτη σύνθεση έγινε από τον Μ. Ποτζιάλε το 1846 με την αντίδραση τριοξειδίου του βορίου με άνθρακα και βρώμιο σε υψηλές θερμοκρασίες:

${\mathrm{B}}_{\mathrm{2}}{\mathrm{O}}_{\mathrm{3}}\mathrm{+}\mathrm{3}\mathrm{C}\stackrel{\mathrm{△}}{\to }\mathrm{2}\mathrm{B}\mathrm{+}\mathrm{3}\mathrm{C}\mathrm{O}\mathrm{\uparrow }$
$\mathrm{2}\mathrm{B}\mathrm{+}\mathrm{3}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{2}}\stackrel{}{\to }\mathrm{2}\mathrm{B}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{3}}$

Μια βελτίωση αυτής της μεθόδου αναπτύχθηκε από τον Φ. Βέλερ και τον Ντεβίλ το 1857. Αρχίζοντας από άμορφο βόριο (B) οι θερμοκρασίες αντίδρασης είναι χαμηλότερες και δεν παράγεται καθόλου μονοξείδιο του άνθρακα (CO):

$\mathrm{2}\mathrm{B}\mathrm{+}\mathrm{3}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{2}}\stackrel{}{\to }\mathrm{2}\mathrm{B}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{3}}$

Παραγωγή

1. Η αντίδραση του καρβιδίου του βορίου (B₄C) με το βρώμιο σε θερμοκρασίες άνω των 300 C οδηγεί στον σχματισμό του τριβρωμιδίου του βορίου. Το προϊόν μπορεί να είναι καθαρό με απόσταξη σε κενό:

${\mathrm{B}}_{\mathrm{4}}\mathrm{C}\mathrm{+}\mathrm{8}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{2}}\stackrel{300^{o}C}{\to }\mathrm{4}\mathrm{B}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{3}}\mathrm{+}\mathrm{C}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{4}}$

2. Το βορικό οξύ βρωμιώνεται επίσης με βρώμιο, παρουσία φωαφόρου (το μίγμα παράγει ενδιάμεσα φωσφοροτριβρωμίδιο):

$\mathrm{2}{\mathrm{H}}_{\mathrm{3}}\mathrm{B}{\mathrm{O}}_{\mathrm{3}}\mathrm{+}\mathrm{3}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{2}}\mathrm{+}\mathrm{2}\mathrm{P}\stackrel{}{\to }\mathrm{2}\mathrm{B}\mathrm{B}{\mathrm{r}}_{\mathrm{3}}\mathrm{+}\mathrm{2}{\mathrm{H}}_{\mathrm{3}}\mathrm{P}{\mathrm{O}}_{\mathrm{3}}$

Χημικές ιδιότητες και εφαρμογές

1. Το τριβρωμίδιο του βορίου είναι εμπορικά διαθέσιμο και είναι ένα ισχυρό οξύ κατά Λιούις. Είναι έξοχος απαλκυλιωτικός παράγοντας για τους αιθέρες

2. Επιπροσθέτως, βρίσκει εφαρμογές στον πολυμερισμό αλκενίων, με τη μέθοδο Friedel-Crafts ως καταλύτης.

Χρήσεις

1. Παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων.
2. Επεξεργασία εικόνας.
3. Εφαρμογές ημιαγωγών: Η βιομηχανία ηλεκτρονικών χρησιμοποιεί το βοριοτριβρωμίδιο ως πηγή βορίου στην κατασκευή ημιαγωγών με τη μέθοδο της προαπόθεσης.
4. Παραγωγή φωτοβολταϊκών.
5. Αντιδραστήριο για διάφορες χημικές διεργασίες

Βλέπε επίσης

• Κατάλογος πολύ τοξικών αερίων

Επιπλέον πληροφορίες

• Πρότυπο:Cite journal

Πηγές

• 1962 Patent on the production of boron tribromide Πρότυπο:Webarchive
• MSDS