Χρυσιούχο καίσιο

Πρότυπο:Πληροφορίες χημικής ένωσης Το χρυσιούχο καίσιο (αγγλικά Caesium auride) είναι η ανόργανη δυαδική χημική ένωση με εμπειρικό τύπο CsAu. Πρόκειται για ιονική ένωση που περιέχει το ασυνήθιστο χρυσιούχο ανιόν (Au^–).

Ιστορία

Ανακαλύφθηκε το 1978 από τον Τζόζεφ Λαγκόβσκι (Joseph Lagowski).

Παραγωγή

Το χρυσιούχο καίσιο παράγεται με θέρμανση στοιχειομετρικού (τηγμένου) μείγματος καισίου και χρυσού. Τα δυο μεταλλικά κίτρινα υγρά αντιδρούν, δίνοντας διαυγές προϊόν:

$\mathrm{C}\mathrm{s}\mathrm{+}\mathrm{A}\mathrm{u}\stackrel{\mathrm{△}}{\to }\mathrm{C}\mathrm{s}\mathrm{A}\mathrm{u}$

Ιδιότητες

Αν το χρυσιούχο καίσιο διαλυθεί σε υγρή αμμωνία (NH₃) γίνεται καφέ, ενώ η ένωση στη στερεή κατάσταση είναι κίτρινη. Το προϊόν προσθήκης αμμωνίου (NH₄⁺) είναι σκούρο μπλε. Η ένωση αντιδρά βίαια με το νερό (Η₂Ο), αποδίδοντας υδροξείδιο του καισίου (CsOH), μεταλλικό χρυσό και αέριο διυδρογόνο (Η₂):

$\mathrm{2}\mathrm{C}\mathrm{s}\mathrm{A}\mathrm{u}\mathrm{+}\mathrm{2}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{O}\stackrel{}{\to }\mathrm{2}\mathrm{C}\mathrm{s}\mathrm{O}\mathrm{H}\mathrm{+}\mathrm{2}\mathrm{A}\mathrm{u}\mathrm{+}{\mathrm{H}}_{\mathrm{2}}\mathrm{\uparrow }$

Διαλύματα χρυσιούχου καισίου σε υγρή αμμωνία δίνουν αντίδραση μετάθεσης με (π.χ. χλωριούχο) τετραμεθυλαμμώνιο {[(CH₃)₄N]Cl}, με μία συγκεκριμένη ρητίνη ανταλλαγής ιόντων, παράγοντας χρυσιούχο τετραμεθυλαμμώνιο {[(CH₃)₄N]Au} (και χλωριούχο καίσιο):

$\mathrm{C}\mathrm{s}\mathrm{A}\mathrm{u}\mathrm{+}\mathrm{[}\mathrm{(}\mathrm{C}{\mathrm{H}}_{\mathrm{3}}{\mathrm{)}}_{\mathrm{4}}\mathrm{N}\mathrm{]}\mathrm{C}\mathrm{l}\stackrel{}{\to }\mathrm{C}\mathrm{s}\mathrm{C}\mathrm{l}\mathrm{+}\mathrm{[}\mathrm{(}\mathrm{C}{\mathrm{H}}_{\mathrm{3}}{\mathrm{)}}_{\mathrm{4}}\mathrm{N}\mathrm{]}\mathrm{A}\mathrm{u}$