Κατάλογοι ολοκληρωμάτων

Από testwiki
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση

Μια συλλογή ενός καταλόγου ολοκληρωμάτων (Integraltafeln) και τεχνικών του ολοκληρωτικού λογισμού δημοσιεύθηκε από τον Γερμανό μαθηματικό Μάιερ Χιρς [1] (γερμανικά: Meier Hirsch) το 1810[2] Οι κατάλογοι αυτοί επανεκδόθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1823. Εκτενέστεροι κατάλογοι καταρτίστηκαν το 1858 από τον Ολλανδό μαθηματικό Ντέιβιντ Μπίρενς ντε Χάαν[3] για το έργο του Πίνακες ολοκληρωμένων υπολογισμών (Tables d'intégrales définies), το οποίο συμπληρώθηκε από το βιβλίο Supplément aux tables d'intégrales définies (Συμπλήρωμα στους πίνακες των ορισμένων ολοκληρωμάτων) περίπου το 1864. Μια νέα έκδοση του κυκλοφόρησε το 1867 με τον τίτλο Nouvelles tables d'intégrales définies (Νέοι πίνακες ορισμένων ολοκληρωμάτων).

Οι πίνακες αυτοί, οι οποίοι περιέχουν κυρίως ολοκληρώματα στοιχειωδών συναρτήσεων, παρέμειναν σε χρήση μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Στη συνέχεια αντικαταστάθηκαν από τους πίνακες Γκραντστάιν και Ρίζικ, οι οποίοι είναι πολύ πιο πλήρεις. Στους πίνακες Γκραντστάιν και Ρίζικ, τα ολοκληρώματα από το βιβλίο του Μπιέρενς ντε Χάαν αναφέρονται ως BI.

Δεν έχουν όλες οι εκφράσεις κλειστής μορφής αντιπαράγωγα κλειστής μορφής- η μελέτη αυτή αποτελεί αντικείμενο της διαφορικής θεωρίας Γκαλουά, η οποία αναπτύχθηκε αρχικά από τον Ζοζέφ Λιουβίλ στις δεκαετίες του 1830 και 1840, οδηγώντας στο θεώρημα του Λιουβίλ που ταξινομεί ποιες εκφράσεις έχουν κλειστού τύπου αντιπαράγωγα. Ένα απλό παράδειγμα συνάρτησης χωρίς αντιπαράγωγο κλειστής μορφής είναι η Πρότυπο:Math, της οποίας το αντιπαράγωγο είναι (μέχρι σταθερές) η συνάρτηση σφάλματος.

Από το 1968 υπάρχει ο αλγόριθμος Ρισχ για τον προσδιορισμό αόριστων ολοκληρωμάτων που μπορούν να εκφραστούν με όρους στοιχειωδών συναρτήσεων, συνήθως με τη χρήση ενός συστήματος υπολογιστικής άλγεβρας. Τα ολοκληρώματα που δεν μπορούν να εκφραστούν με τη χρήση στοιχειωδών συναρτήσεων μπορούν να χειριστούν συμβολικά με τη χρήση γενικών συναρτήσεων, όπως η συνάρτηση G του Μέιγιερ[4].

Κατάλογοι ολοκληρωμάτων

Περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε να βρείτε στις ακόλουθες σελίδες για τους καταλόγους ολοκληρωμάτων:

Ο πίνακας ολοκληρωμάτων, σειρών και παραγώγων των Γκραντστάιν, Ρίζικ, Γερόνιμους, Τσέιτλιν, Τζέφρι, Ζβίλινγκερ και Μολ (GR) περιέχει μια μεγάλη συλλογή αποτελεσμάτων. Ένας ακόμη μεγαλύτερος πίνακας, σε πολλούς τόμους, είναι αυτός των Προυντνίκοφ, Μπρίτσκοφ και Μάριτσεφ (οι τόμοι 1 έως 3 απαριθμούν ολοκληρώματα και σειρές στοιχειωδών και ειδικών συναρτήσεων, οι τόμοι 4 και 5 είναι πίνακες μετασχηματισμών Λαπλάς). Πιο συμπαγείς συλλογές μπορούν να βρεθούν, επί παραδείγματι, στους Πίνακες Αόριστων Ολοκληρωμάτων των Μπριτσκόφ, Μάριτσεφ και Προυντνίκοφ, ή σε μορφή κεφαλαίου στο CRC Πρότυποι Μαθηματικοί Πίνακες και Τύποι του Ζβίλινγκερ, ή στο Οδηγός Μαθηματικών, Εγχειρίδιο Μαθηματικών ή Οδηγός Χρηστών Μαθηματικών των Μπρόνστειν και Σεμεντιάγιεφ, καθώς και σε άλλα εγχειρίδια μαθηματικών.

Άλλες χρήσιμες πηγές είναι οι μελέτες Αμπράμοβιτς και Στέγκουν και το έργο Bateman Manuscript Project. Και τα δύο αυτά περιέχουν πολλές ταυτοποιήσεις που αφορούν συγκεκριμένα ολοκληρώματα, οι οποίες είναι οργανωμένες σύμφωνα με το πιο σχετικό θέμα και όχι συγκεντρωμένες σε ξεχωριστό πίνακα. Δύο τόμοι του χειρογράφου Μπέιτμαν αφορούν ειδικά τους ολοκληρωτικούς μετασχηματισμούς.

Αρκετοί δικτυακοί τόποι προσφέρουν πίνακες ολοκληρωμάτων και ολοκληρωμάτων κατά παραγγελία. Το πρόγραμμα Γούλφραμ Άλφα μπορεί να εμφανίσει τα αποτελέσματα και, για ορισμένες απλούστερες εκφράσεις, τα ενδιάμεσα στάδια της ολοκλήρωσης. Η Wolfram Research διαχειρίζεται επίσης μια άλλη διαδικτυακή υπηρεσία, το Mathematica Online Integrator.

Ολοκληρώματα απλών συναρτήσεων

Το C χρησιμοποιείται για μια αυθαίρετη σταθερά ολοκλήρωσης που μπορεί να προσδιοριστεί μόνο αν είναι γνωστό κάτι σχετικά με την τιμή του ολοκληρώματος σε κάποιο σημείο. Έτσι, κάθε συνάρτηση έχει άπειρο αριθμό αντιπαραγώγων.

Αυτοί οι τύποι δηλώνουν μόνο με άλλη μορφή τους ισχυρισμούς του πίνακα των παραγώγων.

Ολοκληρώματα με ιδιομορφία

Όταν υπάρχει μια Ιδιομορφία στην ολοκληρωμένη συνάρτηση, έτσι ώστε η αντιπαράγωγος να γίνεται απροσδιόριστη ή σε κάποιο σημείο (η ιδιομορφία), τότε το C δεν χρειάζεται να είναι το ίδιο και στις δύο πλευρές της ιδιομορφίας. Οι παρακάτω μορφές συνήθως υποθέτουν την κύρια τιμή του Κωσύ γύρω από μια ιδιομορφία στην τιμή του C, αλλά αυτό είναι γενικά, όχι απαραίτητο. Παραδείγματος χάριν στο

1xdx=ln|x|+C

υπάρχει μια ιδιομορφία στο 0 και η αντιπαράγωγος γίνεται άπειρη εκεί. Αν το παραπάνω ολοκλήρωμα χρησιμοποιούνταν για τον υπολογισμό ενός ορισμένου ολοκληρώματος μεταξύ -1 και 1, θα παίρναμε τη λανθασμένη απάντηση 0. Αυτή όμως είναι η κύρια τιμή Κωσύ του ολοκληρώματος γύρω από την ιδιομορφία. Αν η ολοκλήρωση γίνει στο μιγαδικό επίπεδο, το αποτέλεσμα εξαρτάται από τη διαδρομή γύρω από την αρχή, στην περίπτωση αυτή η ιδιομορφία συνεισφέρει -iΠρότυπο:Pi όταν χρησιμοποιείται διαδρομή πάνω από την αρχή και iΠρότυπο:Pi για διαδρομή κάτω από την αρχή. Μια συνάρτηση στην πραγματική ευθεία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μια εντελώς διαφορετική τιμή του C σε κάθε πλευρά της αρχής, όπως στο:[5]

1xdx=ln|x|+{Aif x>0;Bif x<0.

Ρητές συναρτήσεις

Βλ. επίσης: Κατάλογος ολοκληρωμάτων ρητών συναρτήσεων

  • adx=ax+C

Η ακόλουθη συνάρτηση έχει μια μη ολοκληρώσιμη ιδιομορφία στο 0 για Πρότυπο:Math:

  • xndx=xn+1n+1+C(for n1) (Τύπος τετραγωνισμού του Καβαλιέρι)
  • (ax+b)ndx=(ax+b)n+1a(n+1)+C(for n1)
  • 1xdx=ln|x|+C
    • Γενικότερα,[6]

1xdx={ln|x|+Cx<0ln|x|+C+x>0

  • cax+bdx=caln|ax+b|+C

Εκθετικές συναρτήσεις

Βλ. επίσης: Κατάλογος ολοκληρωμάτων των εκθετικών συναρτήσεων

  • eaxdx=1aeax+C
  • f(x)ef(x)dx=ef(x)+C
  • axdx=axlna+C
  • ex(f(x)+f(x))dx=exf(x)+C
  • ex(f(x)(1)ndnf(x)dxn)dx=exk=1n(1)k1dk1f(x)dxk1+C }

(αν n είναι θετικός ακέραιος αριθμός)

  • ex(f(x)dnf(x)dxn)dx=exk=1ndk1f(x)dxk1+C

(αν n είναι θετικός ακέραιος αριθμός)

Λογάριθμοι

Βλ. επίσης: Κατάλογος ολοκληρωμάτων λογαριθμικών συναρτήσεων

  • lnxdx=xlnxx+C=x(lnx1)+C
  • logaxdx=xlogaxxlna+C=xlna(lnx1)+C

Τριγωνομετρικές συναρτήσεις

Βλ. επίσης: Κατάλογος ολοκληρωμάτων τριγωνομετρικών συναρτήσεων

  • sinxdx=cosx+C
  • cosxdx=sinx+C
  • tanxdx=ln|secx|+C=ln|cosx|+C
  • cotxdx=ln|cscx|+C=ln|sinx|+C
  • secxdx=ln|secx+tanx|+C=ln|tan(x2+π4)|+C
    • (Βλ. Ολοκλήρωμα της δευτερεύουσας συνάρτησης. Το αποτέλεσμα αυτό ήταν μια γνωστή εικασία τον 17ο αιώνα.)
  • cscxdx=ln|cscx+cotx|+C=ln|cscxcotx|+C=ln|tanx2|+C
  • sec2xdx=tanx+C
  • csc2xdx=cotx+C
  • secxtanxdx=secx+C
  • cscxcotxdx=cscx+C
  • sin2xdx=12(xsin2x2)+C=12(xsinxcosx)+C
  • cos2xdx=12(x+sin2x2)+C=12(x+sinxcosx)+C
  • tan2xdx=tanxx+C
  • cot2xdx=cotxx+C
  • sec3xdx=12(secxtanx+ln|secx+tanx|)+C
    • (βλ.το ολοκλήρωμα της τεμνούσας σε κύβους.)
  • csc3xdx=12(cscxcotx+ln|cscxcotx|)+C=12(ln|tanx2|cscxcotx)+C
  • sinnxdx=sinn1xcosxn+n1nsinn2xdx
  • cosnxdx=cosn1xsinxn+n1ncosn2xdx

Αντίστροφες τριγωνομετρικές συναρτήσεις

Βλ. επίσης: Κατάλογος ολοκληρωμάτων αντίστροφων τριγωνομετρικών συναρτήσεων

  • arcsinxdx=xarcsinx+1x2+C, for |x|1
  • arccosxdx=xarccosx1x2+C, for |x|1
  • arctanxdx=xarctanx12ln|1+x2|+C, for all real x
  • arccotxdx=xarccotx+12ln|1+x2|+C, for all real x
  • arcsecxdx=xarcsecxln|x(1+1x2)|+C, for |x|1
  • arccscxdx=xarccscx+ln|x(1+1x2)|+C, for |x|1

Υπερβολικές συναρτήσεις

Βλ. επίσης: Κατάλογος ολοκληρωμάτων υπερβολικών συναρτήσεων

  • sinhxdx=coshx+C
  • coshxdx=sinhx+C
  • tanhxdx=ln(coshx)+C
  • cothxdx=ln|sinhx|+C, for x0
  • sechxdx=arctan(sinhx)+C
  • cschxdx=ln|cothxcschx|+C=ln|tanhx2|+C, for x0
  • sech2xdx=tanhx+C
  • csch2xdx=cothx+C
  • sechxtanhxdx=sechx+C
  • cschxcothxdx=cschx+C

Αντίστροφες υπερβολικές συναρτήσεις

Βλ. επίσης: Κατάλογος ολοκληρωμάτων αντίστροφων υπερβολικών συναρτήσεων

  • arcsinhxdx=xarcsinhxx2+1+C, for all real x
  • arccoshxdx=xarccoshxx21+C, for x1
  • arctanhxdx=xarctanhx+ln(1x2)2+C, for |x|<1
  • arccothxdx=xarccothx+ln(x21)2+C, for |x|>1
  • arcsechxdx=xarcsechx+arcsinx+C, for 0<x1
  • arccschxdx=xarccschx+|arcsinhx|+C, for x0

Παράγωγοι συναρτήσεων ανάλογες προς τις δεύτερες παραγώγους τους

  • cosaxebxdx=ebxa2+b2(asinax+bcosax)+C
  • sinaxebxdx=ebxa2+b2(bsinaxacosax)+C
  • cosaxcoshbxdx=1a2+b2(asinaxcoshbx+bcosaxsinhbx)+C
  • sinaxcoshbxdx=1a2+b2(bsinaxsinhbxacosaxcoshbx)+C

Συναρτήσεις αβέβαιων τιμών

Έστω Πρότυπο:Math μια Συνέχεια συνάρτησης, που έχει το πολύ μία ρίζα. Αν η Πρότυπο:Math έχει μηδέν, έστω Πρότυπο:Math το μοναδικό αντιπαράγωγο της Πρότυπο:Math που είναι μηδέν στη ρίζα της Πρότυπο:Math- διαφορετικά, έστω Πρότυπο:Math οποιοδήποτε αντιπαράγωγο της Πρότυπο:Math. Τότε

|f(x)|dx=sgn(f(x))g(x)+C,

όπου Πρότυπο:Math είναι η συνάρτηση προσήμου, η οποία παίρνει τις τιμές -1, 0, 1 όταν Πρότυπο:Math είναι αντίστοιχα αρνητική, μηδενική ή θετική.

Αυτό μπορεί να αποδειχθεί με τον υπολογισμό της παραγώγου της δεξιάς πλευράς του τύπου, λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνθήκη για το Πρότυπο:Math είναι εδώ για την εξασφάλιση της συνέχειας του ολοκληρώματος.

Έτσι προκύπτουν οι ακόλουθοι τύποι (όπου Πρότυπο:Math), οι οποίοι ισχύουν για κάθε διάστημα όπου η Πρότυπο:Math είναι συνεχής (σε μεγαλύτερα διαστήματα, η σταθερά Πρότυπο:Mvar πρέπει να αντικατασταθεί από μια τμηματικά σταθερή συνάρτηση):

  • |(ax+b)n|dx=sgn(ax+b)(ax+b)n+1a(n+1)+C

όταν Πρότυπο:Math είναι περιττή, και n1.

  • |tanax|dx=1asgn(tanax)ln(|cosax|)+C

όταν ax(nππ2,nπ+π2) για κάποιο ακέραιο αριθμό Πρότυπο:Math.

  • |cscax|dx=1asgn(cscax)ln(|cscax+cotax|)+C

όταν ax(nπ,nπ+π) για κάποιο ακέραιο αριθμό Πρότυπο:Math.

  • |secax|dx=1asgn(secax)ln(|secax+tanax|)+C

όταν ax(nππ2,nπ+π2) για κάποιο ακέραιο αριθμό Πρότυπο:Math.

  • |cotax|dx=1asgn(cotax)ln(|sinax|)+C

όταν ax(nπ,nπ+π) για κάποιο ακέραιο αριθμό Πρότυπο:Math.

Αν η συνάρτηση Πρότυπο:Math δεν έχει συνεχή αντιπαράγωγο που παίρνει την τιμή μηδέν στα μηδενικά της Πρότυπο:Math (αυτό συμβαίνει για τις συναρτήσεις ημίτονο και συνημίτονο), τότε Πρότυπο:Math είναι μια αντιπαράγωγος της Πρότυπο:Math σε κάθε διάστημα στο οποίο η Πρότυπο:Math δεν είναι μηδέν, αλλά μπορεί να είναι ασυνεχής στα σημεία όπου Πρότυπο:Math. Για να έχουμε μια συνεχή αντιπαράγωγο, πρέπει επομένως να προσθέσουμε μια καλά επιλεγμένη συνάρτηση βήματος. Αν χρησιμοποιήσουμε επίσης το γεγονός ότι οι απόλυτες τιμές του ημιτόνου και του συνημιτόνου είναι περιοδικές με περίοδο Πρότυπο:Pi, τότε έχουμε:

  • |sinax|dx=2aaxπ1acos(axaxππ)+C
  • |cosax|dx=2aaxπ+12+1asin(axaxπ+12π)+C

Ειδικές συναρτήσεις

Πρότυπο:Math, Πρότυπο:Math: Τριγωνομετρικά ολοκληρώματα, Πρότυπο:Math: Εκθετικό ολοκλήρωμα, Πρότυπο:Math: Πρότυπο:Math: Συνάρτηση σφάλματος

  • Ci(x)dx=xCi(x)sinx
  • Si(x)dx=xSi(x)+cosx
  • Ei(x)dx=xEi(x)ex
  • li(x)dx=xli(x)Ei(2lnx)
  • li(x)xdx=lnxli(x)x
  • erf(x)dx=ex2π+xerf(x)

Ορισμένα ολοκληρώματα χωρίς αντιπαράγωγα κλειστής μορφής

Υπάρχουν ορισμένες συναρτήσεις των οποίων οι αντιπαραγωγές δεν μπορούν να εκφραστούν σε κλειστή μορφή. Ωστόσο, οι τιμές των ορισμένων ολοκληρωμάτων σε κάποια από αυτές τις συναρτήσεις σε κάποια κοινά διαστήματα μπορούν να υπολογιστούν. Μερικά χρήσιμα ολοκληρώματα δίνονται παρακάτω.

  • 0xexdx=12π (βλ. επίσης Συνάρτηση Γάμμα)
  • 0eax2dx=12πa for Πρότυπο:Math (το γκαουσιανό ολοκλήρωμαl)
  • 0x2eax2dx=14πa3 for Πρότυπο:Math
  • 0x2neax2dx=2n12a0x2(n1)eax2dx=(2n1)!!2n+1πa2n+1=(2n)!n!22n+1πa2n+1
  • για Πρότυπο:Math, Πρότυπο:Math είναι ένας θετικός ακέραιος και !! είναι το διπλό παραγοντικό.
  • 0x3eax2dx=12a2 when Πρότυπο:Math
  • 0x2n+1eax2dx=na0x2n1eax2dx=n!2an+1
  • for Πρότυπο:Math, Πρότυπο:Math
  • 0xex1dx=π26 (βλ. επίσης αριθμός Μπερνούλι)
  • 0x2ex1dx=2ζ(3)2.40
  • 0x3ex1dx=π415
  • 0sinxxdx=π2 (βλ. συνάρτηση sinc και το ολοκλήρωμα Ντίριχλετ)
  • 0sin2xx2dx=π2
  • 0π2sinnxdx=0π2cosnxdx=(n1)!!n!!×{1if n is oddπ2if n is even.
  • (αν Πρότυπο:Math είναι ένας θετικός ακέραιος και !! είναι το διπλό παραγοντικό).
  • ππcos(αx)cosn(βx)dx={2π2n(nm)|α|=|β(2mn)|0otherwise
  • (για Πρότυπο:Math ακέραιοι αριθμοί με Πρότυπο:Math και Πρότυπο:Math, βλ. επίσης Διωνυμικό συντελεστή)
  • ttsinm(αx)cosn(βx)dx=0
  • (για Πρότυπο:Math πραγματικός, Πρότυπο:Math ένας μη αρνητικός ακέραιος και Πρότυπο:Mvar ένας περιττός θετικός ακέραιος- αφού το ολοκλήρωμα είναι περιττό)
  • ππsin(αx)sinn(βx)dx={(1)(n+12)(1)m2π2n(nm)n odd, α=β(2mn)0otherwise
  • (για Πρότυπο:Math ακέραιοι αριθμοί με Πρότυπο:Math και Πρότυπο:Math, βλ. επίσης Διωνυμικό συντελεστή)
  • ππcos(αx)sinn(βx)dx={(1)(n2)(1)m2π2n(nm)n even, |α|=|β(2mn)|0otherwise
  • (για Πρότυπο:Math ακέραιοι αριθμοί με Πρότυπο:Math και Πρότυπο:Math, βλ. επίσης Διωνυμικό συντελεστή
  • e(ax2+bx+c)dx=πaexp[b24ac4a]
  • (όπου Πρότυπο:Math είναι η εκθετική συνάρτηση Πρότυπο:Math, και Πρότυπο:Math.)
  • 0xz1exdx=Γ(z)
  • (οπου Γ(z) είναι η συνάρτηση Γάμμα)
  • 01(ln1x)pdx=Γ(p+1)
  • 01xα1(1x)β1dx=Γ(α)Γ(β)Γ(α+β)
  • (για Πρότυπο:Math και Πρότυπο:Math, βλ. συνάρτηση βήτα)
  • 02πexcosθdθ=2πI0(x) (όπου Πρότυπο:Math είναι η τροποποιημένη συνάρτηση Μπέσελ πρώτου είδους)
  • 02πexcosθ+ysinθdθ=2πI0(x2+y2)
  • (1+x2ν)ν+12dx=νπ Γ(ν2)Γ(ν+12)
  • (για Πρότυπο:Math , αυτό σχετίζεται με τη συνάρτηση πυκνότητας πιθανότητας της Κατανομής t-Student)

Εάν η συνάρτηση Πρότυπο:Math έχει περιορισμένη μεταβολή στο διάστημα [a,b], τότε η μέθοδος της εξάντλησης παρέχει έναν τύπο για το ολοκλήρωμα:

abf(x)dx=(ba)n=1m=12n1(1)m+12nf(a+m(ba)2n).

Το «Όνειρο του δευτεροετούς»:

01xxdx=n=1nn(=1.29128599706266)01xxdx=n=1(n)n(=0.78343051071213)

αποδίδεται στον Γιόχαν Μπερνούλι.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δείτε επίσης

Βιβλιογραφία

Παραπομπές

Πρότυπο:Reflist

Πηγές

Πρότυπο:Κατάλογοι ολοκληρωμάτων Πρότυπο:Portal bar Πρότυπο:Authority control

  1. Πρότυπο:Cite web
  2. Πρότυπο:Cite book
  3. Πρότυπο:Cite web
  4. Πρότυπο:Cite web
  5. Serge Lang] . A First Course in Calculus, 5th edition, p. 290
  6. "Reader Survey: log|x| + C", Tom Leinster, The n-category Café, March 19, 2012